Teal Swan Transcripts 705
Sự thật về hiện tượng cha mẹ xa lánh con
cái
13-04-2024
Một trong những
trải nghiệm gây sang chấn nhất mà một người làm cha mẹ có thể trải qua chính là
hiện tượng cha mẹ xa lánh con cái. Tuy nhiên, đa số mọi người – và đáng sợ hơn
là đa số chuyên gia – thậm chí còn không biết nó là gì, chứ đừng nói đến việc
hiểu được những động lực phức tạp bên trong nó. Trong video hôm nay, tôi sẽ
phân tích hiện tượng cha mẹ xa lánh con cái để bạn có thể hiểu được hình thức lạm
dụng trong mối quan hệ này.
Cha mẹ xa lánh
con cái là chiến lược mà một người cha hoặc mẹ phá hủy mối quan hệ của đứa trẻ
với người cha/mẹ còn lại bằng cách khiến đứa trẻ chống lại người đó, bởi vì điều
đó phục vụ cho mục đích cá nhân của họ. Dù việc hai người đã từng là vợ chồng
nuôi con chung có thể khó khăn đến mức nào đi nữa, thì điều bạn nên hướng tới vẫn
là mỗi người hỗ trợ mối quan hệ của đứa trẻ với người kia. Việc một đứa trẻ cảm
thấy mắc kẹt giữa hai cha mẹ là điều vô cùng tệ. Nếu bạn là cha hoặc mẹ và bạn
nói xấu người kia trước mặt đứa trẻ, hoặc tìm cách ngăn cản không cho đứa trẻ gặp
người kia, thì điều này gây hại cực kỳ lớn đối với đứa trẻ.
Đứa trẻ vừa là một
nửa của người này và một nửa của người kia. Về bản chất, chúng đồng nhất với cả
hai người – đúng vậy, chúng được tạo ra từ chính những phần đó. Vì thế, điều
này đặt đứa trẻ vào trạng thái “tự đấu tranh” với chính mình. Nó xé chúng ra
làm đôi về mặt cảm xúc và gieo độc vào một mối quan hệ vốn cực kỳ quan trọng đối
với sự phát triển của chúng theo nhiều cách. Và tôi thậm chí còn chưa nhắc đến
yếu tố gắn kết.
Tất cả những điều
vừa nói, những kiểu động lực vô thức như phàn nàn về người kia, tranh cãi về thời
gian nuôi dưỡng hay những cuộc đấu quyền lực – dù gây hại, và ý tôi là cực kỳ
gây hại – vẫn là điều bạn thấy ở rất nhiều hệ thống gia đình. Nhưng chúng không
phải là cha mẹ xa lánh con cái. Cha mẹ xa lánh con cái là một phạm trù hoàn
toàn khác.
Cha mẹ xa lánh
con cái là một quá trình lạm dụng tinh vi ở mức độ cao. Hãy nhớ rằng mục đích –
và tin tôi đi, mục đích này sẽ được che giấu rất khéo – là khiến đứa trẻ quay
lưng với người cha/mẹ còn lại để rồi đứa trẻ “chọn phe”, sau đó từ chối và bỏ
rơi mối quan hệ với người kia.
Dưới đây là danh
sách những điều mà tất cả mọi người cần biết về hiện tượng cha mẹ xa lánh con:
#1. Cha mẹ xa
lánh con là một hình thức lạm dụng.
Không gì khác
hơn. Nó thực chất là “hội chứng Stockholm” trong thế giới hệ thống gia đình. Và
mức độ tàn phá mà nó gây ra cho tất cả những người liên quan – đặc biệt là trẻ
em – là cực kỳ nặng nề. Hãy để tôi đảm bảo với bạn rằng: để một người có thể thực
hiện kiểu lạm dụng mức độ này, họ phải đang ở trong trạng thái ái kỷ. Về bản chất,
người cha/mẹ xa lánh là người đang chơi một trò chơi tổng bằng không. Họ theo
đuổi lợi ích cá nhân của họ, loại trừ lợi ích của mọi người khác – bao gồm cả
chính con họ. Và họ không đủ kết nối với bất kỳ ai khác trong tình huống để có
thể nhận ra tác động tiêu cực của điều họ đang làm. Họ thiếu sự thấu cảm – ngay
cả đối với chính con của mình.
Đừng để bị họ
đánh lừa, bởi họ sẽ rất giỏi thể hiện ra vẻ như mình là người duy nhất đang
nghĩ về lợi ích tốt nhất cho con; và vì những sang chấn được chiếu lên người
khác của họ, họ thậm chí có thể thật sự tin điều đó. Họ sẽ biến những mục tiêu
thỏa mãn bản thân thành vẻ bề ngoài mang tính hy sinh. Nhưng sự thật bên dưới lớp
vỏ được tạo dựng cẩn thận đó là họ hoàn toàn sẵn sàng phá hủy hạnh phúc và sự
lành mạnh của chính đứa trẻ để phục vụ mối thù cá nhân của họ. Đứa trẻ, về bản
chất, trở thành một con tốt trong một trò chơi đầy đe dọa, nguy hiểm và tổn hại
với chúng.
#2. Vì người
cha/mẹ xa lánh không có cảm nhận thật sự về “người khác” – thể hiện qua kiểu
quan hệ ái kỷ – đứa trẻ sẽ rơi vào trạng thái hòa lẫn ở mức cực đoan với người
đó. Và cảm xúc, mong muốn, nhu cầu, góc nhìn, suy nghĩ, ranh giới, sự thật của
đứa trẻ… tất cả sẽ bị vô hiệu hóa đến mức chúng chỉ còn là sự phản chiếu của
người cha/mẹ xa lánh. Chúng trở thành như một con rối trong màn trình diễn của
người điều khiển rối. Tính chân thật của chúng bị triệt tiêu.
Đây là đứa trẻ
mà – vì sự an toàn của chính mình – đã phải từ bỏ bản thân để được an toàn trước
người cha/mẹ xa lánh và để được đáp ứng nhu cầu. Đây là đứa trẻ mà dù bên ngoài
có thể bạn thấy ổn, nhưng bên trong nó không hề cảm thấy an toàn. Và đúng như vậy:
đứa trẻ này không đang ở trong một hoàn cảnh an toàn.
Đứa trẻ đã phải
kìm nén tình yêu dành cho người cha/mẹ bị xa lánh cũng như mong muốn được gần
gũi với họ. Chúng phải kìm nén trải nghiệm chủ quan mong manh của bản thân, bởi
nếu không, chúng sẽ phải đối mặt với những hậu quả rất nghiêm trọng từ người
cha/mẹ xa lánh. Sẽ có sự trả đũa. Sẽ có sự đối xử như thể chúng phản bội người
kia, và vì vậy chúng sẽ bị xem như kẻ thù.
Đứa trẻ này về bản
chất là một con tin cảm xúc và tinh thần của người cha/mẹ xa lánh. Vì tất cả những
điều này, sẽ không có sự phân tách giữa chúng và người cha/mẹ xa lánh đó. Mức độ
liên minh sâu sắc và cảm giác thuộc về (thực chất là sự hòa lẫn không lành mạnh)
sẽ khiến đứa trẻ cảm thấy rất tốt và rất an toàn – an toàn hơn nhiều so với lựa
chọn còn lại.
Điều trớ trêu là
mối quan hệ hòa lẫn độc hại này thường bị nhầm lẫn – ngay cả bởi các chuyên gia
– như dấu hiệu của một mối quan hệ tốt đẹp. Trong khi trên thực tế, nó là bằng
chứng của sự rối loạn và cho thấy rằng việc hình thành bản sắc cá nhân bên cạnh
người cha/mẹ này là vô cùng không an toàn. Đây là đứa trẻ đang phát triển một
kiểu quan hệ đồng phụ thuộc như một cách để giữ an toàn khi tương tác với người
cha/mẹ xa lánh.
Để hiểu rõ hơn về
chủ đề này, bạn có thể xem hai video của tôi. Video đầu tiên có tiêu đề: Sự thật về chủ
nghĩa ái kỷ và sự đồng phụ thuộc, và video thứ
hai có tiêu đề: Vạch trần trò
thao túng tâm trí của sự đồng phụ thuộc.
Điều cực kỳ quan
trọng cần hiểu là khi bạn tương tác với một đứa trẻ đang ở trong động lực bị xa
lánh, thì bạn không thực sự tương tác với đứa trẻ. Bạn đang tương tác với một
phiên bản “con rối”/một sự phản chiếu của người cha/mẹ xa lánh. Điều này có
nghĩa là người mà bạn thật sự đang tương tác khi nói chuyện với đứa trẻ chính
là người cha/mẹ đang thực hiện hành vi xa lánh. Bạn có thể tưởng tượng nó giống
như nói chuyện với con rối trong một màn biểu diễn của nghệ sĩ điều khiển rối.
Tính chân thật của đứa trẻ bị đè nén sâu sắc, không thể tiếp cận. Chỉ vì bạn
nhìn thấy cơ thể vật chất của đứa trẻ, không có nghĩa là đứa trẻ thực sự đang
hiện diện. Chúng không còn hiện diện nữa.
Điều này cũng có
nghĩa là bạn phải ngừng cố gắng nói chuyện với đứa trẻ như thể đứa trẻ thật sự
còn ở đó. Chúng không ở đó. Chúng đang ở trong trạng thái hòa lẫn với người
cha/mẹ xa lánh. Và để tôi nhắc lại lần nữa: chúng đang thật sự ở trong một tình
huống bị cầm giữ phức tạp.
#3. Người cha/mẹ
thực hiện hành vi xa lánh không phải là người an toàn, đặc biệt đối với đứa trẻ.
Và đứa trẻ cảm nhận được điều này ở mức rất sâu trong cơ thể, dù việc nhận thức
rõ điều này là quá đe dọa để có thể ý thức được một cách rõ ràng. Đứa trẻ học rất
nhanh rằng có hậu quả - và ý tôi là hậu quả rất lớn - nếu chúng tiếp tục kết nối
hoặc gắn bó với người cha/mẹ còn lại. Vì vậy, việc quay lưng lại với người kia
thật ra là điều mà chúng làm để tự bảo vệ sự sống còn của chính mình.
Để làm điều này,
chúng phải cắt đứt mọi cảm giác thân thuộc, sự trung thành và kết nối với người
cha/mẹ bị xa lánh. Để hòa làm một với người cha/mẹ xa lánh và vì thế được “an
toàn”, chúng phải tiếp nhận toàn bộ câu chuyện do người đó áp đặt - rằng người
kia là người không đủ năng lực, là kẻ tồi tệ, cực kỳ lạm dụng - cùng với mục
đích ngầm của người cha/mẹ xa lánh: rằng đứa trẻ muốn trừng phạt người kia và
hoàn toàn không muốn dính dáng gì đến họ.
Có một điều mà
tôi nhận thấy nhiều người rất khó hiểu nhưng bắt buộc phải hiểu về động lực
này: trẻ em sẽ đứng về phía người cha/mẹ lạm dụng nếu điều đó khiến chúng cảm
thấy an toàn.
#4. Cha mẹ xa
lánh con cái là một trò chơi lừa dối.
Và trò chơi này
là cả một quy trình. Không may thay, hầu như mọi người có liên quan đến động lực
này - tức là họ hàng, trẻ con, bạn bè, đồng nghiệp, và đúng vậy, cả những
chuyên gia như luật sư, hòa giải viên, thẩm phán, nhà trị liệu, cố vấn, nhân
viên xã hội - đều sẽ bị đánh lừa bởi nó. Đây là lý do chính khiến nếu bạn là
người cha/mẹ đang bị xa lánh, bạn sẽ cảm thấy hoặc là bạn, hoặc là tất cả mọi
người xung quanh, đã hoàn toàn mất trí. Đây là một dạng địa ngục đặc biệt. Một
trong những trải nghiệm gaslight (thao túng) kinh khủng nhất mà con người có thể
trải qua.
Người cha/mẹ thực
hiện hành vi xa lánh có một mục tiêu chính: trở thành người “tốt” trong mắt mọi
người xung quanh. Điều này đồng nghĩa họ phải khiến tất cả mọi người thấy người
cha/mẹ còn lại là “kẻ xấu”, để thao túng họ tham gia vào kế hoạch của mình: xa
lánh người kia khỏi đứa trẻ, và thậm chí có thể khỏi cả những người khác trong
cuộc sống của họ.
Điều này có
nghĩa là mọi chiến lược họ nghĩ ra để đạt được mục đích tiêu cực này đều phải
được ngụy trang sao cho không ai nhận ra. Mọi thứ họ làm phải được giấu đi, giải
thích lại, che phủ bởi những màn khói, thậm chí giấu cả với người cha/mẹ đang bị
xa lánh. Và họ rất cẩn trọng để mọi thứ được sắp đặt nhằm khiến họ trông như
người cha/mẹ tốt, còn người kia thì trông như kẻ xấu.
Người cha/mẹ xa
lánh sẽ tự thuyết phục bản thân và thuyết phục mọi người khác rằng người bị xa
lánh thật sự là người tệ hại, kém cỏi, lạm dụng; và họ phải bảo vệ đứa trẻ khỏi
người kia. Sau đó họ sẽ kéo tất cả mọi người vào trò chơi đó.
Và với tư cách là
một xã hội, chúng ta vô tình góp phần vào trò lừa dối này bởi sự thiếu hiểu biết
của chính mình về động lực này, cùng với sự miễn cưỡng trong việc chấp nhận rằng
cha mẹ có thể làm những điều như vậy - hoặc rằng một cha/mẹ có thể tạo ra một
tình huống “giữ con làm con tin” đối với chính đứa trẻ của mình.
#5. Bây giờ khi
bạn đã biết rằng lừa dối là trung tâm của quá trình xa lánh con cái, bạn phải
hiểu rằng hiện tượng cha mẹ xa lánh con cái là một trò tam giác hóa ở đẳng cấp
Olympic. Ý định vô thức của việc tam giác hóa là chia rẽ. Khi một người tam
giác hóa, họ sử dụng một người để chống lại người khác. Nhưng hãy chú ý điều
sau: đa số mọi người không hề biết rằng họ đang bị kéo vào tam giác - và lý do
lớn nhất là: những người giỏi tam giác hóa để thao túng sẽ không bao giờ làm lộ
ra việc họ đang cố khiến ai quay lưng với ai. Thay vào đó, họ gaslight, họ nói
dối, và họ sẽ làm mọi thứ để khiến mọi chuyện trông như không phải như vậy - để
không ai nhìn thấu chiến thuật của họ.
Và lớp ngụy
trang phổ biến nhất mà họ sử dụng gồm hai thứ:
- Các điểm kích
hoạt cảm xúc (trigger) của người khác.
- Những vấn đề
thật sự vốn có trong tình huống.
Bây giờ hãy nhìn
vào dạng ngụy trang đầu tiên.
Người cha/mẹ xa
lánh có khả năng cảm nhận rất nhạy bén động cơ, giá trị, nhu cầu, nỗi bất an và
điểm đau của người đang đứng trước họ - và họ sẽ khai thác những điều đó để tạo
lợi thế cho mình.
Để tôi cho bạn một
ví dụ:
Giả sử họ nhận
ra chuyên gia đang làm việc với họ có một điểm kích hoạt mạnh liên quan đến sự
vắng mặt của cha/mẹ trong gia đình, và rằng người đó đã dành cả đời để hàn gắn
các gia đình. Khi đó, người cha/mẹ xa lánh sẽ nhấn mạnh bất kỳ dấu hiệu nhỏ nào
của sự “vắng mặt” từ người cha/mẹ còn lại - thậm chí còn tạo ra các tình huống
như đưa thông tin sai, ví dụ: đưa sai giờ để người kia đến đúng lúc - để chuyên
gia kia trông thấy sự vắng mặt đó.
Dĩ nhiên, điều
này sẽ gây ấn tượng mạnh với các chuyên gia - thậm chí kích hoạt họ - khiến họ
hình thành vấn đề với người cha/mẹ kia mà không hề nhận ra rằng “ngọn lửa” giữa
họ và người đó thật ra là do người cha/mẹ xa lánh tạo ra.
Bây giờ đến dạng
nguỵ trang thứ hai: họ sẽ bám lấy và khai thác bất kỳ khuyết điểm thật sự nào tồn
tại ở người cha/mẹ còn lại hoặc trong mối quan hệ giữa người đó với đứa trẻ, rồi
tập trung toàn bộ sự chú ý của mọi người vào những điều đó để đánh lạc hướng khỏi
trò chơi của họ.
Ví dụ, hãy tưởng
tượng người cha không giỏi trong việc xử lý cảm xúc của con. Đây đúng là một vấn
đề thật - nó gây ra xung đột giữa cha và con, và ảnh hưởng tiêu cực đến mối
quan hệ giữa ông ấy và những đứa trẻ. Một người cha/mẹ xa lánh sẽ đảm bảo rằng
mọi người đều cực kỳ chú ý đến việc: “Anh ta không biết xử lý cảm xúc của con,
đó là vấn đề thực sự, đó là lý do bọn trẻ quay lưng lại với anh ta”. Vì điều họ
dùng để che giấu chiến lược của mình là điều có thật, nên không ai nhận ra sự lừa
dối. Họ không hiểu rằng một điều có thật đôi khi lại là công cụ nguỵ trang hiệu
quả nhất mà một cha/mẹ có thể dùng để che đậy trò chơi của mình.
Tôi sẽ nói thật
với bạn: Con người không giỏi nhìn sâu hơn những gì hiển nhiên trên bề mặt - bạn
có thể thấy điều đó khi nói chuyện với mọi người. Hầu như không ai nhận ra tam
giác hóa đang xảy ra. Để hiểu rõ hơn, tôi khuyên bạn xem video của tôi với tiêu
đề: Bạn
có đang bị tam giác hóa không? Một kỹ thuật thao túng phổ biến trong các mối
quan hệ.
#6. Đây là một
điểm cực kỳ quan trọng: Việc một đứa trẻ quay lưng hoặc từ chối một người cha/mẹ
là điều không bình thường. Điều này đi ngược lại sinh học của chúng và mọi bản
năng tự nhiên khác. Điều đáng buồn là điều này vẫn đúng ngay cả khi người cha/mẹ
đó rất lạm dụng. Chỉ riêng điều này đã cho thấy đã có điều gì đó rất sai đang
diễn ra.
Chúng ta là loài
phụ thuộc vào mối quan hệ. Trẻ em hình thành những mối gắn kết cực kỳ sâu sắc với
cha mẹ. Trong một xung đột thật sự giữa cha mẹ và con, bạn sẽ thấy một mô thức
rất đặc trưng. Mô thức đó là:
Khi một đứa trẻ
bị tổn thương bởi điều cha/mẹ làm (hoặc không làm), chúng sẽ giận cha/mẹ và phản
ứng lại. Nhưng sâu bên trong, chúng làm vậy vì chúng muốn mối quan hệ đó và cảm
thấy không thể đạt được nó. Nói cách khác, đứa trẻ bị tổn thương vì chúng yêu
và vì chúng muốn kết nối. Chúng giận dữ, phản kháng, chống đối bởi vì chúng
không nhận được mối quan hệ mà chúng khao khát.
Nhưng trong hiện
tượng cha mẹ xa lánh con cái, bạn sẽ thấy một mô thức hoàn toàn khác.
Sẽ không có yếu
tố “Con bị tổn thương vì con yêu cha/mẹ”. Thay vào đó là một sự từ chối hoàn
toàn - gần như một vấn đề với con người của cha/mẹ đó hơn là với hành động của
họ. Cùng lúc, đứa trẻ cũng sẽ tiếp nhận câu chuyện từ phía người cha/mẹ xa
lánh: người đó là người tuyệt vời nhất trên đời, hoàn hảo, luôn được yêu
thương, luôn đúng, không bao giờ sai.
Trong động lực
cha mẹ xa lánh con cái, bạn sẽ thấy một dấu hiệu cực kỳ đáng báo động: Ngay cả
khi bạn đề nghị giúp đứa trẻ giải quyết mọi vấn đề với người cha/mẹ bị xa lánh,
chúng vẫn từ chối. Điều này không bình thường.
Điều này cho bạn
thấy rằng sự từ chối ấy không đến từ một quy trình quan hệ tự nhiên - kiểu như
“Con yêu cha/mẹ nhưng con bị tổn thương và cần giải quyết điều này trước”.
Không phải vậy. Nó xuất phát từ nơi khác. Động lực từ chối không đến từ quá
trình phát triển quan hệ lành mạnh. Tình yêu của đứa trẻ dành cho cha/mẹ xa
lánh bị kìm nén sâu sắc.
Và như trùng hợp
một cách hoàn hảo, yếu tố duy nhất có thể khiến một đứa trẻ chống lại chính bản
chất tự nhiên của mình bằng cách quay lưng với một người cha/mẹ là: đứa trẻ cảm
thấy mình sẽ nguy hiểm hơn nếu không làm vậy.
Đây là tình huống
thua–thua tột cùng đối với trẻ. Và bởi trẻ con cảm nhận sự an toàn của mình phụ
thuộc vào mối gắn kết - ngay cả với cha/mẹ lạm dụng - nên phải có điều gì đó
phi tự nhiên và bất thường mới khiến trẻ làm vậy.
Ngoài ra, bạn
nên cực kỳ lo lắng nếu một phụ huynh cố gắng hợp tác và giải quyết vấn đề với
con, nhưng đứa trẻ lại không hợp tác.
#7. Trong hiện
tượng cha mẹ xa lánh con, vì đứa trẻ trở thành con tốt trong trò chơi tam giác
hóa chống lại cha/mẹ của mình, đứa trẻ sẽ trở thành “trợ thủ” cho cuộc tấn
công. Không chỉ đơn giản là đứa trẻ rút lui khỏi cha/mẹ để tìm cảm giác an
toàn. Chúng sẽ tìm thấy sự an toàn bằng cách chống lại người bị xa lánh - bằng
cách chứng minh sự trung thành, thực hiện “nhiệm vụ” của người cha/mẹ xa lánh.
Chúng sẽ bắt đầu hành xử theo những cách chống đối, thù địch, thách thức, thậm
chí lạm dụng đối với cha/mẹ bị xa lánh.
Khi người cha/mẹ
đó phản ứng - ngay cả khi phản ứng rất hợp lý - thì đứa trẻ, cùng với người
cha/mẹ xa lánh, sẽ dùng phản ứng đó làm “bằng chứng” rằng người bị xa lánh là
người tệ hại.
Phản ứng của người
cha/mẹ bị xa lánh trước hành vi tệ của đứa trẻ sẽ trở thành lý do để biện minh
cho sự giận dữ mà đứa trẻ dành cho họ. Ở đây có một mô thức mà bạn cần phải nhận
ra. Để hiểu rõ hơn về động lực này, nhưng trong bối cảnh xử lý trẻ em đang ở
trong động lực xa lánh, bạn nên xem video của tôi có tiêu đề: Trò
chơi bệnh hoạn nhất mà bạn có thể chơi.
Về bản chất, bất
kỳ phản ứng nào mà người cha/mẹ bị xa lánh đưa ra cũng sẽ dẫn đến việc câu chuyện
mà đứa trẻ (và người cha/mẹ xa lánh) tin tưởng là: họ xứng đáng bị đối xử như vậy.
Tất cả hành vi của đứa trẻ sẽ được giải thích theo hướng “chính đáng”. Giống
như đứa trẻ đang trừng phạt cha/mẹ vì một sự kém cỏi nào đó mà chúng cho là có
thật. Người cha/mẹ bị xa lánh hoàn toàn không thể kiểm soát hành vi của con
mình - trái ngược với người cha/mẹ xa lánh, hoặc bất kỳ ai khác, với họ thì đứa
trẻ lại cư xử hoàn hảo. Và ý tôi là hoàn hảo đến mức như một con rối trong tay
nghệ sĩ điều khiển rối.
Nhân tiện, cần
nói thêm rằng khi trẻ cư xử cực kỳ ngoan ngoãn, nhiều người nghĩ đó là dấu hiệu
của sự lành mạnh - trong khi thực tế, điều đó có thể cho thấy đứa trẻ hoàn toàn
“không còn ở đó”, và chỉ đang làm chính xác những gì một phụ huynh đã “huấn luyện”
chúng phải làm.
Quay trở lại: đứa
trẻ này sẽ là người khơi mào các mô thức tương tác tiêu cực giữa chúng và người
cha/mẹ bị xa lánh. Đứa trẻ không chỉ là con tốt - chúng còn là vũ khí. Về bản
chất, đứa trẻ đã trở thành sự phản chiếu bên ngoài, hay sự biểu hiện ra ngoài,
của tâm lý người cha/mẹ xa lánh.
#8. Hiện tượng
cha mẹ xa lánh con cái cũng xoay quanh quyền lực và kiểm soát. Tất cả những quá
trình trong động lực này được thiết kế để trao toàn bộ quyền lực trong mối quan
hệ và toàn bộ sự kiểm soát trong tình huống cho người cha/mẹ xa lánh. Điều này
bao gồm khả năng gây ra sự đau khổ khổng lồ cho người cha/mẹ còn lại.
Động lực này xuất
hiện khi người cha/mẹ xa lánh cảm thấy bị tổn thương, bị bỏ rơi, bị xem nhẹ, bị
tổn thương do ái kỷ hoặc mất kiểm soát về những gì đang xảy ra trong mối quan hệ.
Họ quyết định giành lại quyền kiểm soát bằng cách sắp đặt một tình huống mà dù
người kia làm gì, họ cũng sẽ đau khổ. Họ tin rằng người cha/mẹ kia xứng đáng bị
trừng phạt vì điều gì đó mà họ cảm nhận là đã bị gây ra. Và họ chọn cách trừng
phạt đó - rất có thể là bằng phương tiện khủng khiếp nhất có thể nghĩ đến: đứa
trẻ.
Nếu người cha/mẹ
bị xa lánh chấp nhận hành vi của đứa trẻ - những hành vi vốn là sản phẩm của
người cha/mẹ xa lánh - như sự từ chối, thù địch, xúc phạm, lạm dụng, tiêu cực…
nói chung là hành vi khủng khiếp - thì người cha/mẹ xa lánh đã thành công. Họ
đã sử dụng đứa trẻ như vũ khí và khiến người kia phải đau khổ cho một tổn
thương mà họ tin mình đã chịu. Như vậy họ đạt được mục đích. Và như vậy họ có
quyền lực và kiểm soát.
Ngược lại, nếu
người bị xa lánh không chấp nhận hành vi đó và không để bản thân bị kiểm soát bởi
toàn bộ quá trình này, họ sẽ bị biến thành kẻ chịu tội thay - bị xem là người
gây ra mọi vấn đề. Điều này lại tiếp tục hợp lý hóa việc đứa trẻ từ chối họ. Kết
quả? Người cha/mẹ xa lánh vẫn có quyền lực và kiểm soát hoàn toàn.
Nếu người cha/mẹ
bị xa lánh đơn giản chấp nhận việc bị con từ chối - ví dụ: “Được rồi, ba/mẹ hiểu.
Con không muốn ở gần ba/mẹ, vậy thì thôi. Kết thúc ở đây.” - thì người cha/mẹ
xa lánh cũng thành công. Vì sao? Vì họ đã khiến người kia mất đứa con.
Đây là một trong
những tình huống khó xoay chuyển nhất mà con người có thể gặp phải. Người cha/mẹ
xa lánh có quyền lực và toàn quyền kiểm soát. Hiện tượng cha mẹ xa lánh con
luôn tạo cảm giác thua–thua–thua… bởi vì nó được thiết kế chính xác theo cách
đó. Người cha/mẹ xa lánh không quan tâm đến việc duy trì một mối quan hệ lành mạnh.
Họ quan tâm đến trừng phạt như một chiến thuật kiểm soát hành vi đối với người
kia - và công cụ họ sử dụng chính là đứa trẻ. Họ đang dùng chính con mình như
đòn bẩy - y hệt một tình huống con tin.
#9. Vì động lực
này mang tính lạm dụng nặng nề và tôi đã trình bày nó như vậy, rất dễ để xem
người cha/mẹ xa lánh như kẻ xấu tuyệt đối. Nhưng theo quan điểm của tôi, điều
quan trọng là phải hiểu lý do đằng sau hành vi của họ. Nhiều hành vi bạn thấy ở
người cha/mẹ xa lánh thực chất là sự tái hiện hoặc biểu hiện ra bên ngoài của
sang chấn cũ. Trong sang chấn, tồn tại một dạng “lặp lại bắt buộc”.
Thực tế là: người
cha/mẹ xa lánh từng là nạn nhân của sang chấn trong mối quan hệ với người lớn
khi họ còn nhỏ. Chấm hết. Điều này rất thường xảy ra. Những người xa lánh con
thường không thừa nhận điều này - đặc biệt là với chính họ. Vì vậy đừng ngạc
nhiên nếu họ kể rằng mình có mối quan hệ tốt với cha mẹ. Điều đó là một phần của
“câu chuyện tích cực giả tạo” giúp họ tránh cảm giác tự ti.
Chính sự lạm dụng
trong quá khứ đã khiến họ trở thành con người họ của hôm nay. Ở mức vô thức sâu
thẳm, những cảm xúc xưa cũ của việc trở thành nạn nhân của cha mẹ vẫn còn sống
động. Vì vậy, một cách vô thức, người cha/mẹ bị xa lánh vô tình trở thành “vai
diễn” trong kịch bản sang chấn truyền đời từ cha mẹ sang con cái. Chúng ta đang
đối diện với sang chấn tổ tiên.
Người cha/mẹ xa
lánh, vốn đang trong trạng thái hòa lẫn bệnh lý với đứa trẻ, sẽ chiếu bản thân
lên đứa trẻ hoàn toàn, và xem người cha/mẹ còn lại là kẻ lạm dụng họ - và vì vậy
là kẻ lạm dụng đứa trẻ. Nhưng sự lặp lại bắt buộc này thực ra là một động lực để
chữa lành.
Khác với thời
thơ ấu khi họ là nạn nhân hoàn toàn bất lực, không ai bảo vệ họ, thì bây giờ họ
có thể “ở đó” cho đứa trẻ - tức là cho chính phiên bản trẻ thơ của họ, bằng
cách bảo vệ kịch liệt đứa trẻ khỏi “kẻ lạm dụng” mà họ tưởng tượng. Họ đang cố
gắng giải quyết căng thẳng quan hệ sau sang chấn bằng cách bảo vệ đứa trẻ như một
nỗ lực để giải quyết sang chấn cũ - thông qua việc cứu “đứa trẻ bất lực” trong
quá khứ, vốn chính là họ.
Hãy nhớ rằng người
cha/mẹ bị xa lánh đang trở thành đối tượng bị chiếu lên. Anh ấy hoặc cô ấy thường
không hề gây ra bất kỳ nguy cơ thực sự nào cho đứa trẻ. Người cha/mẹ xa lánh, về
bản chất, đang bị mắc kẹt trong một trạng thái kích hoạt dai dẳng, cùng với thực
tại hoang tưởng được hình thành từ chính trạng thái kích hoạt đó.
#10. Trong một động
lực cha mẹ xa lánh con cái, người cha/mẹ xa lánh sẽ cố gắng lôi kéo mọi người đứng
về phía mình và sẽ loại bỏ - thậm chí bôi nhọ - bất kỳ ai không tham gia trực
tiếp vào trò lừa dối của họ để bị họ thao túng. Và điều này khiến tình hình tồi
tệ hơn, vì sao? Bởi vì:
- Một nhà trị liệu
nhận ra điều gì đang thật sự xảy ra có thể sẽ bị sa thải.
- Một luật sư chấp
nhận hòa giải, hợp tác hoặc cố gắng hàn gắn hệ thống gia đình cũng có khả năng
bị cho nghỉ việc.
Họ sẽ tìm mọi
cách xóa bỏ bất kỳ thông tin nào có thể đe dọa câu chuyện họ dựng lên, hoặc
ngăn không cho những thông tin đó đến tay những người có liên quan. Họ sẽ không
tương tác với bất kỳ ai thách thức câu chuyện hoặc mục tiêu của họ.
Vì vậy, người
cha/mẹ bị xa lánh thường rơi vào tình huống bị mắc kẹt trong một mạng lưới mà
những người duy nhất liên quan đều là những người đã đứng về phía người xa
lánh. Và đây lại là một phần nữa của động lực quyền lực và kiểm soát mà người
cha/mẹ xa lánh đang cố tạo ra.
Người cha/mẹ xa
lánh sẽ phát động một cuộc “thánh chiến”, cố gắng khiến tất cả những ai họ có
thể lôi kéo đều quay lưng lại với người bị xa lánh và tham gia vào nỗ lực kiểm
soát người đó: bạn bè chung và không chung, sếp, đồng nghiệp, anh chị em, cha mẹ,
người hỗ trợ, các chuyên gia… bất kỳ ai có thể bị lôi kéo.
Vì vậy, điều rất
quan trọng cần hiểu là: đứa trẻ chỉ là một trong rất nhiều mối quan hệ mà người
cha/mẹ bị xa lánh sẽ bị tách khỏi trong quá trình này.
Tác hại mà hiện
tượng cha mẹ xa lánh con cái gây ra thật sự vô cùng nghiêm trọng. Và tác hại đến
từ việc mọi người không nhận ra động lực này, không hiểu nó và không biết cách
xử lý nó - đặc biệt khi những người đó là các chuyên gia - cũng vô cùng nghiêm
trọng.
Với tất cả điều
này trong tâm trí, hãy chia sẻ video này với bất kỳ ai mà bạn thấy cần hiểu về
động lực này, đặc biệt là những chuyên gia trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần và
lĩnh vực pháp lý.
Hãy theo dõi phần
hai của cuộc trò chuyện về hiện tượng cha mẹ xa lánh con, nơi tôi sẽ nói về những
điều cần biết và cần làm nếu bạn là người cha/mẹ đang bị xa
lánh.
Chúc bạn có một
tuần tốt lành.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=tecX9fTMmi8
Theo
dõi trên Facebook
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH
SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.