Teal Swan Transcripts 568
Tiếng nói bên trong: “Kẻ chỉ trích nội
tâm” là bạn, không phải kẻ thù
27-11-2021
Gần như tất cả
chúng ta đều có một giọng nói nhỏ trong đầu - liên tục phán xét và chỉ trích
chính mình. Nó luôn nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta đang làm sai, đang thất bại
ở chỗ nào, đang làm điều gì xấu hoặc không đúng, và rằng chúng ta là người
không thể chấp nhận được. Hầu hết mọi người lầm tưởng giọng nói nhỏ này là
“toàn bộ con người mình”, thay vì chỉ là một phần của hệ thống phức tạp trong
tâm lý của họ.
Bởi vì giọng nói
tự chỉ trích này có thể gây ra quá nhiều vấn đề và khiến cuộc sống trở nên khổ
sở, nên rất dễ để xem nó như một kẻ thù đang sống ngay trong chính làn da của
mình. Vì vậy, thế giới đầy rẫy các phương pháp để đối phó với “kẻ chỉ trích nội
tâm” này - nào là chống lại nó, phủ nhận hoặc xem nhẹ nó, phớt lờ nó, v.v.
Nhưng vấn đề là: tất cả những phương pháp ấy đều không hiệu quả. Thật ra, chúng
sẽ không bao giờ hiệu quả.
Lý do là vì “kẻ
chỉ trích nội tâm” thực ra không phải kẻ thù của bạn - mà hoàn toàn ngược lại.
Nó đang đứng về phía bạn, đang cố gắng bảo vệ bạn. Và cho đến khi bạn hiểu điều
này, cũng như học cách đối xử khác đi với nó, thì bạn chỉ đang làm tăng thêm nỗi
đau của chính mình, nuôi dưỡng bầu không khí tự ghét bản thân, và khiến cuộc
chiến nội tâm trở nên dữ dội hơn.
Để hiểu được “kẻ
chỉ trích nội tâm”, điều đầu tiên bạn cần biết là: tất cả các sinh vật thuộc giới
động vật (bao gồm cả con người) đều cảm thấy nỗi đau ngoài tầm kiểm soát - nỗi
đau không thể đoán trước - là điều kinh hoàng đến mức, chúng thà tự gây ra đau
đớn cho mình để cảm thấy rằng “mình vẫn còn kiểm soát được”, còn hơn là ngồi đó
chịu đựng nỗi đau do người khác gây ra.
Điều này được thể
hiện rất rõ trong các nghiên cứu về hành vi tự làm tổn thương. Khi động vật bị
gây đau trong môi trường mà chúng không thể trốn thoát - chẳng hạn như bị sốc
điện - chúng sẽ bắt đầu tự làm đau bản thân. Việc này giúp khôi phục lại cảm
giác kiểm soát đối với nỗi đau. Nguyên tắc là: nỗi đau do chính mình gây ra thì
an toàn và dễ chịu đựng hơn so với nỗi đau do người khác gây ra, đặc biệt là
người mà sự sống của bạn phụ thuộc vào họ.
Khi còn nhỏ, nếu
bạn muốn được đáp ứng nhu cầu, muốn tồn tại trong xã hội và có cơ hội cảm nhận
những điều như tình yêu, sự thuộc về, đóng góp và an toàn, thì bạn chỉ có một lựa
chọn duy nhất: đó là chấp nhận các giá trị, quy tắc và tiêu chuẩn của gia đình
và xã hội nơi bạn sinh ra, và tự buộc mình phải tuân theo chúng.
Để bạn dễ hiểu
hơn, tôi sẽ đưa ra ví dụ: Hãy tưởng tượng rằng khi bạn còn nhỏ, bạn lớn lên
trong một gia đình và một nền văn hóa tin rằng giận dữ là xấu, là sai, và không
nên xảy ra. Vì vậy, bạn không được phép nổi giận. Nhưng rồi có lúc bạn vẫn giận
dữ. Và khi điều đó xảy ra, cha mẹ bạn sẽ chống lại cơn giận đó của bạn. Dĩ
nhiên, họ làm vậy như một phần của quá trình “xã hội hóa”, nhằm ngăn chặn những
hành vi đi kèm với cảm xúc giận dữ - và ngăn cả chính cảm xúc đó.
Họ có thể bắt bạn
vào phòng để “hạ nhiệt”, hoặc phản ứng phòng thủ và khiến bạn xấu hổ vì đã nổi
giận, hoặc phạt bạn - chẳng hạn như lấy đi món đồ chơi yêu thích. Trải nghiệm bị
từ chối và không được chấp nhận này gây ra nỗi đau rất lớn cho một đứa trẻ -
người mà sự sống và mọi nhu cầu đều phụ thuộc hoàn toàn vào người lớn. Vì thế,
đứa trẻ sẽ muốn tránh trải nghiệm đó bằng mọi giá trong tương lai.
Để làm được điều
đó, bạn - khi còn là đứa trẻ - sẽ bắt đầu tự kiểm soát chính mình: bạn chấp nhận
giá trị “không được nổi giận” và biến nó thành tiêu chuẩn của bản thân. Bạn nội
tâm hóa những giá trị, quy tắc và chuẩn mực xã hội, rồi bắt đầu tự giám sát, tự
trừng phạt để luôn tuân thủ chúng.
Từ ngày đó trở
đi, mỗi khi bạn cảm thấy cơn giận đang dâng lên, bạn sẽ tự phán xét bản thân
trước khi người khác kịp làm điều đó. Bạn tự nhắc mình rằng cảm xúc giận dữ là
xấu, là sai, rằng nó khiến bạn trở thành một người tồi tệ. Bạn “ra tay trước”,
tự chỉ trích và không chấp nhận chính mình - trước khi người khác kịp làm vậy.
Trong trường hợp
tốt nhất, kiểu tự kiểm soát này giúp bạn “ngăn chặn” hành vi bị chê trách đủ
nhanh, để bạn không bao giờ thực sự làm điều gì khiến người khác không hài
lòng. Nhưng trong trường hợp xấu nhất, bạn vẫn có thể làm điều khiến người khác
không chấp nhận - chỉ là bạn đã tự làm giảm bớt cường độ của sự từ chối đó, vì
bạn đã tự trừng phạt mình trước rồi.
Bởi vì khi bạn
thể hiện rõ rằng bạn ý thức được việc mình làm là sai, rằng bạn không đồng tình
với hành động đó và nó sẽ không lặp lại nữa, thì hậu quả mà bạn phải đối mặt
cũng sẽ nhẹ nhàng hơn. Phần trong bạn đóng vai trò như một “sĩ quan cảnh sát nội
tâm”, luôn giữ bạn trong khuôn khổ để bạn không làm điều gì có thể dẫn đến sự
không chấp thuận và những hậu quả đau đớn từ sự không chấp thuận đó, chính là
“kẻ chỉ trích nội tâm” của bạn.
Nó là một phần
trong bạn đang cố gắng bảo vệ bạn. Vì thế, bạn có thể xem nó là “người ủng hộ bị
đảo ngược” của mình - nghĩa là nó thực sự đứng về phía bạn, chỉ là theo một
cách méo mó. “Kẻ chỉ trích nội tâm” là một phần tính cách bảo vệ trong hệ thống
phức tạp của tâm trí bạn. Nó tồn tại vì tin rằng đang cứu mạng bạn.
Thật ra, bạn
chính là người đã tạo ra phần này, để giúp bản thân sống sót, tránh khỏi những
hậu quả tiêu cực, đảm bảo nhu cầu của mình được đáp ứng và giữ cho bạn hòa hợp
với những người xung quanh. Cũng như cảnh sát có vai trò duy trì trật tự trong
xã hội loài người, “kẻ chỉ trích nội tâm” cũng đang cố gắng giữ bạn hòa hợp với
xã hội và những người khác. Nó đang nỗ lực duy trì các giá trị và tiêu chuẩn của
bạn - cả những giá trị chân thật thuộc về bạn, lẫn những giá trị bạn tiếp nhận
từ người khác trong môi trường xã hội của mình.
“Kẻ chỉ trích nội
tâm” là phần giữ sự thật về điều gì quan trọng nhất với bạn. Ví dụ: hãy tưởng
tượng ai đó trong đời bạn đã từng từ chối bạn chỉ vì bạn quá nhạy cảm. Đó là một
dạng sự không chấp thuận, và nó gây đau đớn đến mức “kẻ chỉ trích nội tâm” của
bạn sẽ cố bảo vệ bạn bằng cách đảm bảo rằng bạn không còn quá nhạy cảm nữa. Nó
sẽ liên tục nhắc bạn rằng “nhạy cảm là điều xấu”, sẽ cố ngăn bạn thể hiện sự nhạy
cảm.
Nếu việc chỉ
trích và khiến bạn xấu hổ vì nhạy cảm không hiệu quả, “kẻ chỉ trích nội tâm” sẽ
leo thang mức độ tấn công. Nó sẽ ngày càng nghiêm khắc và dữ dội hơn trong cách
nó nhắm vào bạn vì những đặc điểm khiến người khác không chấp thuận. Điều này
có thể leo thang đến mức bạn rơi vào chu kỳ xấu hổ, nơi bạn tạo ra một cuộc chiến
nội tâm chống lại toàn bộ phần con người trong bạn - phần nhạy cảm ấy.
“Kẻ chỉ trích nội
tâm” làm vậy vì nó nghĩ rằng nếu nó tỏ ra không chấp thuận đủ mạnh trước, thì bạn
sẽ được thúc đẩy để thay đổi, để “sửa chữa” điều đó, và ngừng làm điều gì có thể
khiến người khác không hài lòng. Như thế, bạn sẽ lấy lại cảm giác được chấp nhận
và an toàn mà bạn mong muốn.
Trong ví dụ này,
sự thật mà “kẻ chỉ trích nội tâm” đang giữ chính là: sự thuộc về và cảm giác an
toàn là những điều vô cùng quan trọng với bạn, và bạn rất cần chúng.
Chúng ta thường
nghĩ rằng “kẻ chỉ trích nội tâm” đang tự phá hoại bản thân. Nhìn bề ngoài, điều
đó có vẻ đúng. Nhưng thực ra, trong vũ trụ này không hề tồn tại cái gọi là “tự
phá hoại bản thân”. Nếu có bất kỳ phần nào trong bạn có vẻ như đang tự phá hoại
chính mình, thì thật ra nó tin rằng điều nó đang làm là vì lợi ích tốt nhất cho
bạn. Chỉ là nó không ý thức được đầy đủ hậu quả tiêu cực, hoặc không biết liệu
chúng có đáng phải trả giá hay không.
Để hiểu sâu hơn
về khái niệm này, bạn có thể xem video của tôi có tựa đề: Không
có cái gọi là tự phá hoại bản thân.
Bạn sẽ không thể
đạt được tiến triển nào trong việc làm cho “kẻ chỉ trích nội tâm” nhận ra rằng
những gì nó đang làm không có hiệu quả, hoặc thậm chí đang phản tác dụng, nếu bạn
không dành sự chú tâm thật sự để hiểu nó.
Vậy “hiểu kẻ chỉ
trích nội tâm” nghĩa là gì? Nghĩa là bạn cần hiểu nó được hình thành khi nào,
như thế nào và vì sao trong hệ thống tâm lý của bạn. Hiểu động cơ thực sự của
nó, hiểu rõ ý định của nó khi làm những việc đó.
Điều này cũng có
nghĩa là bạn cần chủ động xem xét lại các tiêu chuẩn, quy tắc và giá trị mà “kẻ
chỉ trích nội tâm” đang tuân theo. Đồng thời, hãy xem xét kỹ lưỡng các hậu quả
mà nó luôn cố gắng giúp bạn tránh - và xem những hậu quả đó có thật hay không,
hay chỉ là ảo tưởng mà bạn từng tin.
Vì lý do này,
cách tốt nhất để làm việc với “kẻ chỉ trích nội tâm” là thực hành “Công việc với
các phần bên trong” - làm việc trực tiếp với phần đó trong bạn. Để học cách thực
hành điều này, bạn có thể xem video của tôi có tựa đề: Công
việc với các phần bên trong (Công việc với các phần bên trong là gì và cách thực
hiện)
Khi bạn làm việc
theo cách này - làm việc trực tiếp với “kẻ chỉ trích nội tâm” - bạn sẽ bắt đầu
nhận ra nó thực sự là một phần rất nhân từ, và ý định của nó hoàn toàn tốt đẹp.
Bạn sẽ có thể cho nó thấy rằng cách mà nó đang hành động hiện nay thật ra không
còn phù hợp với lợi ích tốt nhất của bạn nữa. Có thể trước đây nó từng giúp
ích, nhưng hôm nay thì không còn như vậy.
Bạn có thể chấm
dứt mối quan hệ đối kháng mà bạn đã có với giọng nói chỉ trích trong đầu mình.
Bạn cũng có thể chấm dứt sự xung đột nội tâm giữa phần này với những phần khác
trong bạn - những phần mà nó cho rằng có thể khiến bạn bị người khác không chấp
nhận.
Kết quả của việc
xây dựng mối quan hệ đồng minh với “kẻ chỉ trích nội tâm” chính là sự bình an
thật sự bên trong mà bạn vẫn luôn tìm kiếm. Đó là cảm giác được tự nâng đỡ, được
hợp nhất và tôn trọng bản thân, thay vì sống trong chiến tranh nội tâm, phán
xét và chỉ trích.
“Kẻ chỉ trích nội
tâm” xứng đáng được hiểu, được tôn trọng, được yêu thương, được nhìn nhận và được
trân trọng - vì những gì nó đang cố gắng làm cho bạn. Và chính sự thấu hiểu,
tôn trọng và công nhận tích cực này là điều cần thiết để phần này trong bạn có
thể mềm mỏng hơn, linh hoạt hơn, và sẵn sàng thay đổi cách nhìn cũng như cách
hành động của nó.
Bất cứ khi nào
“kẻ chỉ trích nội tâm” bắt đầu lên tiếng mạnh mẽ, hoặc khi bạn muốn làm việc trực
tiếp với nó, bạn cần kết nối với những giá trị và nhu cầu mà giọng nói ấy đang
mang theo trong khoảnh khắc đó.
Hãy tự hỏi: “Nó
đang bảo vệ giá trị nào?”, “Nó đang đấu tranh để đáp ứng nhu cầu gì?”, và “Nó
đang cố tránh điều gì?”.
Từ đó, bạn cần
xem xét lại những giá trị và nhu cầu này một cách có ý thức: Liệu chúng có phải
là điều mà bạn, với tâm trí tỉnh thức của mình, thực sự đồng ý và ủng hộ hay
không?
Nếu có, thì bạn
cần tìm cách đáp ứng những giá trị và nhu cầu đó một cách trực tiếp hơn - từ những
người và môi trường có thể thật sự mang lại điều đó cho bạn.
Đồng thời, bạn
cũng phải xem xét những “hậu quả” mà phần này đang cố giúp bạn tránh. Chúng có
thật không, hay chỉ là ảo tưởng được hình thành từ quá khứ?
Tôi hỏi “Chúng
có thật hay không?” là vì, khi một phần trong bạn được hình thành từ những trải
nghiệm cũ, thì trong cuộc sống hiện tại - khi bạn đã trưởng thành - những hậu quả đó có thể đã không còn tồn tại nữa, chỉ
là “kẻ chỉ trích nội tâm” của bạn vẫn chưa nhận ra điều đó.
Tuy nhiên, bạn cần
đặc biệt lưu ý: đôi khi “kẻ chỉ trích nội tâm” lại có trực giác chính xác hơn bạn
nghĩ, nó nhạy bén với hậu quả thực tế hơn những phần khác trong bạn. Và tôi
không bao giờ muốn bạn phủ nhận sự thật rằng sự không chấp thuận từ người khác
thật sự có thể dẫn đến hậu quả.
Điều cần hỏi ở
đây là: mối quan hệ có ý thức của bạn với những hậu quả đó là gì?
Và liệu nhận thức
này có thay đổi cách bạn muốn hành động trong hiện tại hay không?
Đừng phớt lờ, chống
lại, phủ nhận, làm giảm nhẹ hay coi thường giọng nói của “kẻ chỉ trích nội
tâm”. Bởi khi bạn làm vậy, bạn đang chống lại một người bảo vệ bên trong chính
mình. Bạn đang gây tổn thương cho một phần của bản thân - phần đang chiến đấu để
bảo vệ bạn. Bạn đang đánh mất cơ hội để khám phá giá trị, tiêu chuẩn hoặc nhu cầu
nào mà “kẻ chỉ trích nội tâm” đang cố gắng giữ bạn ở trong sự hòa hợp với
chúng. Và bạn cũng không nhận ra được rằng nó đang cố giúp bạn tránh khỏi điều
gì.
Bất cứ khi nào bạn
chống lại một phần trong chính mình, bạn đang tạo ra sự cứng nhắc, thay vì sự
linh hoạt và mềm mại trong tâm hồn. Bạn đang đối xử với một phần của mình như kẻ
thù, trong khi thật ra nó là một người bạn.
Chúc bạn một tuần
tốt lành.
Nếu bạn thích
video này, hãy nhấn thích, đăng ký kênh, và chia sẻ nó với bạn bè. Bạn cũng có
thể bấm vào biểu tượng chuông để nhận thông báo khi tôi đăng video mới.
Và cuối cùng,
tôi muốn cảm ơn bạn - vì sự dũng cảm của bạn khi dám bước vào hành trình nhận
thức chính mình.
Hẹn gặp lại bạn
trong video tiếp theo.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=s3cyxhCDvU4
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.