Teal Swan Transcripts 437
Nghiện rượu và cách cai rượu
31-08-2019
Trong hàng ngàn
năm qua, con người đã nấu và lên men các loại thức uống có cồn. Đồ uống có cồn
đã trở thành một phần không thể thiếu trong xã hội loài người suốt hàng nghìn
năm. Tuy nhiên, có những người không thể kiểm soát được ham muốn và việc tiêu
thụ rượu. Dù nó gây tổn hại đến nhiều mặt trong cuộc sống của họ. Đến mức đó,
chúng ta gọi đó là rối loạn sử dụng rượu.
Ngày nay, việc gọi
ai đó là “kẻ nghiện rượu” bị xem là xúc phạm. Cách nói đúng đắn và mang tính
chính trị hơn là “rối loạn sử dụng rượu”. Nhưng tôi không đồng ý rằng đây thực
sự là một “rối loạn”. Và để bạn dễ hiểu hơn về khái niệm mà ý thức bạn vốn đã
quen thuộc, trong tập này tôi sẽ dùng từ “nghiện rượu”, không phải vì tôi muốn
xúc phạm ai, mà vì nó giúp tôi có cách giải thích rõ ràng hơn để những người đã
quen với ngôn ngữ này có thể hiểu tình trạng mà họ nghĩ là mình đã hiểu.
Tôi cũng phải
nói trước khi bắt đầu, rằng tôi có thể viết cả một cuốn sách về nghiện rượu và
những mô thức xoay quanh nó. Vì vậy, hãy xem những gì tôi chia sẻ hôm nay là một
phiên bản rút gọn, cô đọng.
Một cơn nghiện
thực chất là một cơ chế đối phó. Nói cách khác, nó giống như thuốc giảm đau tự
kê đơn cho bản thân. Trước khi xem video này, bạn có thể sẽ có lợi nếu tìm hiểu
trước về bản chất của nghiện. Bạn có thể làm điều đó bằng cách xem video của
tôi có tựa đề: Nghiện và Cách vượt qua chứng nghiện. Nghiện rượu cũng không ngoại
lệ.
Tuy nhiên, rượu
lại đặc biệt ở chỗ nó có thể xem là chất gây nghiện phổ biến nhất. Dù hiện nay
thuốc men cũng đang dần vượt lên, nhưng… Nói đơn giản, uống rượu được xã hội chấp
nhận rộng rãi. Điều này khiến người ta dễ chối bỏ thực tế rằng mình có vấn đề.
Trong cuộc sống,
chúng ta dần quen với một mức độ đau đớn và căng thẳng nhất định. Bạn biết đấy,
nếu bạn đang trong một mối quan hệ đầy đau khổ, bạn sẽ quen dần với cái kiểu
đau đớn ngấm ngầm đó mỗi ngày. Đây chính là lý do tại sao việc “lạm dụng” rượu
lại phổ biến đến thế. Ý tôi là, nhiều người không thật sự nhận ra rằng lý do họ
uống rượu, lý do họ thích cảm giác lâng lâng hay say xỉn, chính là vì trong khoảnh
khắc đó, họ được giải thoát khỏi nỗi đau mà trước đó họ thậm chí còn không ý thức
rõ là mình đang mang.
Người ta có thể
nhìn thẳng vào mắt bạn và nói:
- “Tôi không có
vấn đề với rượu.”
- “Tôi không
dùng nó như một cơn nghiện.”
- “Tôi không
dùng nó như thuốc giảm đau.”
- “Tôi chỉ thích
cảm giác nó giúp tôi bớt căng thẳng thôi.”
Nhưng họ không
nhận ra rằng khi nói “bớt căng thẳng” thì đã ngầm thừa nhận có một nỗi đau hay
áp lực nào đó cần được làm dịu đi. Việc rượu trở thành một phần không thể thiếu
trong các sinh hoạt xã hội của con người càng làm gia tăng sự thiếu nhận thức về
động cơ thật sự và nhu cầu đằng sau việc uống rượu, cũng như lý do tại sao
chúng ta thích nó đến vậy.
Mọi cơn nghiện đều
là một cách để thoát khỏi, để được giải tỏa. Nó là phương tiện “cứu nguy” khỏi
một loại căng thẳng hay nỗi đau cụ thể. Ta có thể gọi nó là “đau khổ”. Mỗi loại
nghiện mang lại cảm giác giải thoát khỏi một kiểu đau khổ riêng biệt, bởi chính
những nỗi đau cụ thể, căng thẳng cụ thể, điểm đau khổ cụ thể ấy quyết định điều
gì sẽ mang lại sự giải thoát. Và rượu cũng không ngoại lệ.
Để bạn hiểu rõ nỗi
đau tiềm ẩn đang tạo ra nhu cầu đặc biệt với việc nghiện rượu, hôm nay tôi sẽ
giải thích. Nỗi đau nuôi dưỡng cơn nghiện rượu chính là cảm giác không an toàn
trong các mối quan hệ. Tức là không an toàn khi ở cùng với con người. Người
nghiện rượu có mức độ lo âu xã hội rất cao. Họ có thể nhận ra hoặc không dám thừa
nhận điều này.
Điều đặc biệt
khó khăn với người nghiện rượu, nhất là đàn ông, là phải thừa nhận rằng vấn đề
gốc rễ của họ là cảm giác thiếu an toàn. Điều này khiến họ cảm thấy yếu đuối,
thậm chí bị xem là kém nam tính. Một điều khó chấp nhận khác là: nếu bạn nghiện
rượu, thì môi trường tuổi thơ của bạn – tức bối cảnh xã hội trong gia đình lúc
nhỏ – là một môi trường bất ổn, đầy rối loạn.
Nhiều người
không hề nhận ra mối quan hệ của mình là bất ổn. Tại sao? Bởi như con cá đang
bơi trong nước, nó không thể hiểu bản chất của nước, giới hạn hay vấn đề của nước,
trừ khi nó được trải nghiệm trong môi trường khác.
Rất ít người hiểu
rằng chính những tổn thương cảm xúc, tinh thần, và đôi khi cả thể chất từ chấn
thương tuổi thơ mới là nguyên nhân tạo ra cơn nghiện hiện tại. Đây là điều cực
kỳ khó để họ nhận ra. Thay vào đó, họ thường nói:
- “Chắc tôi nghiện
vì có yếu tố di truyền.”
- “Chắc tôi nghiện
vì não tôi có sự mất cân bằng hóa học.”
- “Chắc tôi nghiện
vì tôi có một khiếm khuyết nhân cách không thể sửa chữa.”
Nhưng sự thật
thì hoàn toàn ngược lại. Và hãy thành thật: bởi vì ký ức tuổi thơ, sự gắn kết
gia đình là phần được bảo vệ kỹ lưỡng nhất trong trải nghiệm sống của chúng ta,
tất cả chúng ta đều muốn tin rằng có một lý do nào khác ngoài việc thừa nhận rằng
mô thức hiện tại của ta bắt nguồn từ môi trường tuổi thơ rối loạn.
Vấn đề là, nếu
ta không hiểu và trực tiếp đối diện với những mô thức tiêu cực đã in sâu trong
ta - chính những thứ gây ra sự đau khổ và dẫn tới nghiện - thì cùng lắm, ngay cả
khi ta bỏ rượu, ta vẫn trở thành một “người say xỉn
không rượu”. Với ai chưa biết “người say xỉn không rượu” nghĩa là gì: đó là
người dù đã bỏ rượu hoàn toàn, thậm chí nhiều năm, nhưng những đặc điểm nhân
cách, những hành vi tiêu cực khi họ còn uống rượu vẫn còn nguyên. Chỉ là không
còn uống nữa thôi.
Điều đáng buồn
là, nếu bạn lớn lên trong một môi trường gia đình rối loạn – và thực tế, không
thể trở thành kẻ nghiện rượu nếu bạn không xuất thân từ một hoàn cảnh tuổi thơ
rối loạn – thì bạn sẽ lặp lại những mô thức đó trong đời sống trưởng thành. Người
ta thường dễ nhận ra sự bất ổn trong mối quan hệ khi đã trưởng thành và nói:
“Khoan đã, cái này không ổn, nó thật sự bất ổn.” Nhưng lại khó nhận ra rằng sự
rối loạn trong đời sống trưởng thành của mình chỉ là tấm gương phản chiếu chính
xác những bất ổn đã có trong giai đoạn tuổi thơ, từ lúc mới sinh cho tới khoảng
8 tuổi.
Trong giai đoạn
đó, khi đứa trẻ bắt đầu chuyển sang phát triển khía cạnh tinh thần, chúng thực
sự bị “lập trình” với những mô thức ấy – bất kể chúng lành mạnh hay không. Và
chúng sẽ lặp lại, trừ khi được chữa lành hoặc thay đổi.
Nỗi đau chung của
những người nghiện rượu chính là cảm giác rằng các mối quan hệ không an toàn, đặc
biệt là về mặt cảm xúc. Mặc dù về mặt sinh lý, rượu làm ức chế hệ thần kinh
trung ương và do đó mang lại một dạng giảm đau thể chất, nhưng lý do những người
đàn ông trở về từ chiến tranh với PTSD (Rối loạn căng thẳng sau sang chấn) rồi
trở thành nghiện rượu, cũng chính là cảm giác không an toàn trong các mối quan
hệ con người.
Hãy thử nghĩ
xem: nếu bạn liên tục trong trạng thái cảnh giác cao độ, chờ đợi bất kỳ lúc nào
cũng có thể có kẻ nhảy ra bắn bạn, nếu bạn luôn phải đề phòng vì biết rằng ai
cũng có thể phản bội bạn bất kỳ lúc nào, bởi vì “luật chơi” trong mối quan hệ
giữa con người với nhau chính là chiến tranh... Thì đó cũng là một vấn đề trong
mối quan hệ. Tôi không an toàn trong các mối quan hệ.
Người nghiện rượu
cảm thấy như thể không có cách nào để đảm bảo và kiểm soát việc có một mối quan
hệ tốt đẹp mà nó có thể duy trì tốt. Chính mô thức này khiến họ chọn những người
bạn đời như họ đã chọn. Những người bạn đời đó cũng mang cùng niềm tin như vậy.
Vì thế sẽ có những chiến lược rất cụ thể mà cả hai người áp dụng để cố làm cho
mối quan hệ trở nên an toàn. Nhưng thực tế, chúng ta đều biết rằng những mô thức
ấy vốn dĩ là rối loạn và chính nó lại khiến mối quan hệ trở nên không an toàn.
Tuy nhiên, đối với cả hai người trong mối quan hệ đó, nó lại có cảm giác như an
toàn.
Trước hết, đó là
giao dịch. Những ai từng trải qua các chương trình AA (Hội Người Nghiện Rượu Vô Danh (Alcoholics
Anonymous - AA)) thì đã hiểu rõ điều tôi muốn nói ở đây: đó chính là mô
hình kinh điển về mối quan hệ giữa kẻ ái kỷ và người đồng phụ thuộc. Cảm giác
không an toàn trong mối quan hệ khiến một người đi đến một quyết định tiềm thức
về cuộc sống: “Luật của cuộc đời là: mỗi người tự lo cho bản thân mình.” Nhưng
quyết định này khiến một người bắt đầu nhận ra một điều thú vị: nếu họ muốn được
đáp ứng nhu cầu của mình, hoặc có bất kỳ điều gì phù hợp với lợi ích của bản
thân, thì họ phải tự mình đấu tranh cho lợi ích đó, chống lại tất cả những người
khác.
Điều này khiến họ
bước vào một kiểu bong bóng, và bong bóng này chúng ta gọi là chủ nghĩa ái kỷ.
Nhưng vấn đề là, chủ nghĩa ái kỷ không phải là một “vấn đề đạo đức”. Nó là một
điều kiện hay một mô thức trong phong cách quan hệ. Cụ thể, sự đồng phụ thuộc
và ái kỷ chính là những phong cách quan hệ được hình thành từ cảm giác không an
toàn trong mối quan hệ. Để hiểu thêm về chủ nghĩa ái kỷ, hãy xem video của tôi
có tựa đề: Chủ
nghĩa ái kỷ.
Với điều đó, người
đồng phụ thuộc thực chất cũng là một kẻ ái kỷ, nhưng là một kẻ ái kỷ ẩn giấu.
Tôi sẽ làm một tập riêng về sự đồng phụ thuộc, bởi vì đây cũng là một khái niệm
bị hiểu sai rất nhiều.
Đối với một người
nghiện rượu, một mối quan hệ êm đẹp dường như là điều không thể. Họ cảm thấy
không có cách nào để đảm bảo sự mong manh, yếu đuối của bản thân được an toàn
và được bảo vệ khỏi tổn thương. Nhiều người nghiện rượu tiềm thức cảm thấy rằng
họ như đang bước đi trên những mảnh thủy tinh vỡ trong mối quan hệ với người
khác, và cả cuộc sống của họ phải sống trong căng thẳng của sự giả vờ. Thực tế,
chính sự giả vờ này là lý do hầu hết mọi người thích cảm giác lâng lâng hay say
rượu.
Nếu bạn phải sống
liên tục trong trạng thái căng thẳng của việc luôn phải tính toán lời nói và
hành động, bạn sẽ cảm thấy bị gò bó. Rượu trở thành một cách để buông bỏ lớp giả
vờ đó, để được tự do, thoải mái, chân thật và không bị kiềm hãm. Những ai từng
đọc blog du lịch của tôi sẽ biết rằng rung động tiêu cực lớn nhất của London –
nước Anh, hay nói chung là Anh quốc – chính là giả vờ. Vì vậy, không có gì lạ
khi văn hóa về đêm ở Anh xoay quanh việc nhậu nhẹt, uống cho say khi tan sở. Đó
là cách họ đối phó với sự giả vờ.
Nhưng sự thật
là: nếu bạn phải giữ lớp giả vờ trong mối quan hệ, điều đó có nghĩa là bạn cảm
thấy không an toàn để thật sự là chính mình. Khi bạn không bị kìm hãm, bạn có
thể buông bỏ lớp vỏ ấy và trở nên chân thật hơn với chính con người bạn. Tuy
nhiên, rượu lại mở ra một lối thoát khác: khi uống rượu, bạn có thể chân thật
hơn với suy nghĩ và cảm xúc của mình, nhưng hôm sau, nếu có ai đó khó chịu với
sự chân thật ấy, bạn có thể đổ lỗi cho rượu.
Nhưng ta cần hiểu
rằng cái cảm giác bị kìm hãm đó xuất phát trực tiếp từ cảm giác không an toàn.
Như tôi đã nói, với một người nghiện rượu, sự an toàn và sự dịu dàng trong mối
quan hệ là điều bất khả thi, bởi vì hàng loạt mô thức rối loạn trong mối quan hệ
của họ đã tạo ra cảm giác hoàn toàn không an toàn trong xã hội.
Tất cả những mô
thức ấy rút gọn lại thành một điều: “Ai cũng phải tự lo cho bản thân mình.
Không ai coi lợi ích của bạn là lợi ích của họ. Thậm chí, họ sẽ chống lại lợi
ích của bạn. Vậy nên bạn phải đấu tranh cho lợi ích của mình.” Chính vì vậy, kiểu
mối quan hệ an toàn nhất mà họ có thể tìm thấy chính là mối quan hệ giao dịch.
Bởi vì luật chơi rất rõ ràng, không có bất ngờ: “Tôi cho bạn cái này, bạn cho
tôi cái kia.”
Trong một thế giới
mà ai cũng chỉ lo cho lợi ích bản thân, thì về cơ bản bạn luôn cô đơn, bất kể bạn
đang ở trong phòng cùng với người khác hay không. Và điều này tạo ra căng thẳng
mà bạn thường thấy ở những người nghiện rượu: họ cố kiểm soát mọi yếu tố trong
mối quan hệ xã hội. Cảm giác quá mức không an toàn khiến họ muốn kiểm soát tất
cả mọi thứ, và chính sự căng thẳng cùng sự thiếu chân thật này gần như không thể
chịu đựng được. Vì vậy, họ tìm đến rượu để làm dịu bớt sự căng thẳng đó.
Nói cách khác, họ
uống để giải tỏa căng thẳng từ việc phải liên tục kiểm soát tất cả mọi thứ và mọi
người, nhằm tránh những mối nguy hiểm mà họ gắn với con người và các mối quan hệ.
Vấn đề là, nếu bạn
nghiện rượu, bạn chưa bao giờ thật sự trải qua một mối quan hệ mà trong đó hai
người coi lợi ích của nhau như lợi ích của chính mình. Thế nên bạn cũng không
biết mình đang thiếu cái gì. Và nếu bạn không biết mình thiếu cái gì, bạn cũng
không biết cách chữa lành nỗi đau. Nỗi đau chỉ trở thành một phần bình thường của
cuộc sống. Nó giống như việc bạn sinh ra đã bị gãy cả hai chân, luôn trong tình
trạng đau đớn, nhưng mọi người xung quanh lại hành xử như thể điều đó là bình
thường. Dần dần, bạn bị “gaslighted” (tự nghi ngờ bản thân). Bạn nghĩ: “Mình cảm
thấy như vậy, nhưng rõ ràng, việc cảm thấy như vậy là không ổn, không ai khác
phản ứng như thể mình nên cảm thấy như vậy, thôi thì chắc mình phải cố chịu
thôi. Chắc là có gì đó sai ở bản thân mình.”
Lớp thứ hai
trong sự thiếu nhận thức khiến người nghiện rượu bị mắc kẹt chính là: để giữ an
toàn, họ đã đưa ra một “quyết định” rất quan trọng về cuộc sống: Không tồn tại
mối quan hệ an toàn.
Nhiều người tập
trung vào hồi phục sau nghiện thường chỉ ra yếu tố di truyền hoặc bản thân bộ
não là nguyên nhân khiến một số người rơi vào nghiện. Nhưng điều mà hầu hết bỏ
qua là: sự biểu hiện của gen bị thay đổi bởi kinh nghiệm, và môi trường định
hình cơ thể con người, bao gồm cả bộ não. Điều này bao gồm cả những trải nghiệm
tương tác giữa người với người.
Vì vậy, có thể
nói rằng sự phát triển của não bộ là một phản ứng với môi trường. Nếu một đứa
trẻ có mối quan hệ lành mạnh và an toàn trong tuổi thơ, não bộ sẽ phát triển
khác so với khi những điều kiện cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của não –
đặc biệt là những điều kiện cảm xúc – không có. Sự sai lệch trong phát triển
não bộ chính là thứ mà nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra như là nguyên nhân của nghiện.
Nhưng thật ra,
điều đó chẳng khác nào nói rằng ánh sáng đến từ cái bóng đèn. Chúng ta đều biết
rằng câu chuyện về ánh sáng đã bắt đầu từ rất lâu trước khi bóng đèn xuất hiện.
Cách mà gen biểu hiện và cách mà não bộ hình thành chỉ là một triệu chứng,
không phải nguyên nhân gốc rễ.
Vào thời điểm
này thì hầu hết các bạn đều biết rằng Alcoholics Anonymous (AA – Hội những người
Nghiện rượu Ẩn danh) và chương trình 12 bước có lẽ là chương trình phổ biến nhất,
nổi tiếng nhất và có số người tham gia đông đảo nhất trong việc phục hồi sau nghiện.
Nói rằng nó có sức ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp cai nghiện thì thật ra
còn là cách nói giảm đi rất nhiều. AA và chương trình 12 bước, xét về mọi dạng
nghiện ngày nay, đặc biệt là nghiện rượu, có thể so sánh như Giáo hội Công giáo
vào thời Trung cổ. Mà bạn biết rồi đó, vào thời đó thì nói một lời trái tai về
Giáo hội là điều phạm thượng. Vậy nên, những gì tôi sắp nói liên quan đến
chương trình 12 bước chắc chắn sẽ khiến không ít người phật ý, như bạn sẽ thấy
trong phần bình luận dưới video này. Nhưng, như thường lệ, dù có thể làm người
khác khó chịu, tôi vẫn sẽ nói ra sự thật ở tầm khách quan hơn về AA và chương
trình 12 bước.
Có một lý do cốt
lõi vì sao các buổi gặp gỡ AA có tác dụng với bất kỳ ai. Lý do là bởi vì những
buổi gặp đó, đặc biệt là cách chúng được tổ chức, chính là điều gần nhất mà đa
số những người nghiện rượu – hay nói rộng ra là người nghiện – từng có để trải
nghiệm một mối quan hệ an toàn. Nó cũng là điều gần nhất mà hầu hết những người
nghiện từng chạm tới, để được giải thoát khỏi cảm giác cô đơn thường trực.
Chính cách những người khác đối xử với họ trong nhóm, cùng với những quy tắc ứng
xử được tổ chức đề ra và do người dẫn nhóm giám sát, đã tạo ra cảm giác an
toàn. Với những tổn thương buộc một người tìm đến rượu, thì đây chính là sự chữa
lành. Nó là sự chữa lành vì nó mang lại “trải nghiệm ngược lại”.
Nếu bạn nhìn vào
một buổi họp AA, rất nhiều yếu tố trong đó chính là những yếu tố của một mối
quan hệ an toàn: chẳng hạn như việc bạn có thể bộc lộ điểm yếu của mình mà
không bị đem ra chống lại bạn; hoặc có người sẵn sàng ở bên nếu bạn cần, bất kể
lúc nào trong đêm; hoặc bạn có thể bày tỏ cảm xúc và được lắng nghe, được nhìn
thấy, được thấu hiểu; hoặc bạn có thể mắc lỗi mà không bị mất đi sự kết nối. Tất
cả những điều này là nền tảng cốt lõi của chương trình.
Một thực tế buồn
khác là, hiện tại trong xã hội, chúng ta gán cho người nghiện giá trị thấp nhất
có thể. Vậy thì có gì ngạc nhiên khi họ sẽ tìm đến một cộng đồng gồm những người
cũng bị xa lánh, bị ruồng bỏ như họ? Đây chính là những vật tế thần của xã hội,
những kẻ bị gạt ra ngoài lề. Đương nhiên họ sẽ tìm đến một nhóm người có thể hiểu
họ, nhìn thấy, cảm nhận và lắng nghe họ - những người từng trải qua kinh nghiệm
tương tự, và quan trọng nhất là từng chịu đựng nỗi đau tương tự. Thêm vào đó,
AA thì hoàn toàn miễn phí. Nó là một mạng lưới hỗ trợ toàn cầu, hoạt động 24/7,
điều mà thẳng thắn mà nói, những người nghiện rất cần, và điều mà đa số các
chương trình cai nghiện khác không thể nào cung cấp được. Tuy nhiên, cần phải
hiểu rõ rằng AA và chương trình 12 bước chỉ là những nguồn lực hỗ trợ cho người
nghiện, chứ không phải là chương trình điều trị nghiện thực thụ.
Đến đây thì ta
có thể thấy rõ vì sao AA lại là thứ mà bất kỳ ai nghiện cũng muốn bám vào, và lợi
ích thực sự mà nó mang lại là gì. Nhưng giờ hãy nhìn sang mặt khác của vấn đề.
Một buổi họp AA
không hẳn là đầy những con người an toàn. Cho dù cấu trúc và cách thức tổ chức
mang lại trải nghiệm gần nhất với một mối quan hệ an toàn, điều đó không có
nghĩa là những người tham gia vốn dĩ an toàn. Thực tế, đó có thể là một trong
những nơi ít an toàn nhất để bạn tìm những người đáng tin, và có vài lý do. Tùy
vào quốc gia bạn sống, nhiều khi tòa án buộc tội phạm có vấn đề nghiện phải
tham dự các buổi AA. Điều đó đồng nghĩa khả năng bạn gặp người có tiền án tiền
sự ở đó là rất cao. Nhiều người thậm chí gặp lại kẻ đã từng gây hại cho họ
trong các buổi AA.
Bạn cũng phải hiểu
rằng không có ai ngồi xuống trong một buổi AA mà không cần được phục hồi về mặt
cảm xúc, tinh thần, đặc biệt là về khả năng duy trì quan hệ. Đó chính là thứ thực
sự cần được làm ở đó. Điều đó có nghĩa là họ chưa thật sự biết cách xây dựng một
mối quan hệ. Nó cũng đồng nghĩa rằng những mô thức xã hội đầy đau đớn đó vẫn
còn tồn tại trong họ và có thể sẽ trút lên bạn. Điều này không làm cho họ xấu
hay sai trái gì, cũng như một con thú hoang bị thương không phải là xấu hay
sai. Nhưng bạn cần biết mình đang đối diện với điều gì. Nếu bạn đối diện với một
con vật từng bị tổn thương nặng, thì khả năng bạn mở lồng ra, đưa tay vào mà
không bị cắn là rất thấp. Và ví dụ “bị cắn” này áp dụng cho cả những người ngọt
ngào nhất trong các buổi AA. Bởi vì ngay cả họ – những người lệ thuộc vào người
khác nhất – cũng có thể thể hiện ra những hành vi xã hội gây đau đớn sâu sắc.
Nhiều phương pháp
mà AA và chương trình 12 bước sử dụng hiện nay đã lỗi thời và hoàn toàn không
phù hợp trong điều trị nghiện. Khi các chương trình này được tạo ra, người ta
cho rằng nghiện là vấn đề đạo đức. Đó là một khiếm khuyết nhân cách. Đó là sự thiếu
ý chí. Vì người ta tin rằng gốc rễ của nghiện nằm ở “sự suy đồi đạo đức”, nên
AA mang nặng màu sắc Kitô giáo. Và chính việc AA có yếu tố Kitô giáo rõ rệt là
một vấn đề. Tuy nhiên tôi sẽ không đi sâu vào vấn đề này, bởi lẽ nhiều nhóm AA
và 12 bước đã tìm cách rời xa màu sắc tôn giáo đó, để trở nên trung lập hơn.
Nhưng ngay cả các nhóm trung lập này vẫn thường coi việc cai nghiện như một vấn
đề đạo đức. Mà đạo đức thì hoàn toàn không có chỗ trong cuộc trò chuyện về nghiện.
Nó chẳng liên quan gì đến nghiện cả. Và nếu bạn coi nó như liên quan, bạn chỉ
càng tạo thêm sự xấu hổ. Mà xấu hổ chính là nền tảng trong cách một người nghiện
nhìn nhận bản thân. Đó là lý do phần lớn họ không dám thừa nhận mình có vấn đề
ngay từ đầu. Bởi vì sao? Trong một mối quan hệ không an toàn, sẽ không an toàn
để bạn thừa nhận mình có vấn đề. Vậy nên, nếu bạn muốn củng cố chính điều kiện
đã tạo ra chứng nghiện rượu ngay từ đầu, thì cứ việc biến nó thành một vấn đề đạo
đức.
Một vấn đề lớn
khác mà vũ trụ nói chung có với chương trình 12 bước, với AA, là nó khuyến
khích bạn thừa nhận mình bất lực và đặt niềm tin cũng như sự chữa lành vào một
“đấng quyền năng” nào đó. Điều này thật sự làm tăng nguy cơ tái nghiện và nguy
cơ những lần tái nghiện đó sẽ nghiêm trọng hơn.
Điều quan trọng
là phải chấp nhận thực tế. Thực tế là: “Tôi không thể kiểm soát mọi thứ trong
cuộc sống.” Thực tế là: “Tôi đang dùng rượu để đối phó với cuộc sống và điều
này đang tạo ra những vấn đề lớn cho chính tôi và những người xung quanh.”
Nhưng thực tế không phải là bạn bất lực, và bạn không cần – cũng không nên – đặt
niềm tin chữa lành vào một thế lực nào khác ngoài chính bản thân bạn. Ngoài việc
điều đó là vô nghĩa trên bình diện vũ trụ, nó còn củng cố cảm giác bất lực vốn
đã có sẵn trong người nghiện rượu. Hãy nhớ rằng, vết thương gốc rễ phía sau chứng
nghiện rượu chính là sự bất lực trong mối quan hệ và trong việc tạo ra những gì
mình thật sự muốn để cảm thấy hạnh phúc. Những yếu tố đó chỉ càng củng cố vết
thương, chứ không hề chữa lành nó.
Nói như vậy, bạn
cũng cần hiểu rằng chương trình được xây dựng cho AA và 12 bước ra đời trong một
thời điểm mà việc nghiện là chuyện rất phổ biến. Nói cách khác, nghiện rượu lúc
đó gần như… là hình ảnh chung của mọi ông bố. Và bản thân chương trình được thiết
kế đặc biệt cho đàn ông da trắng. Với những người này, vào thời điểm đó, vốn
đưa ra đủ kiểu lý do để biện minh cho hành vi của mình, thì việc thừa nhận rằng
họ bất lực lại mang đến lợi ích. Nhưng với nhiều nhóm khác – phụ nữ, người thiểu
số – thì họ vốn chưa từng cảm thấy như vậy. Họ chưa bao giờ ở trong một vị trí
trong xã hội mà việc nói “Tôi không thể kiểm soát mọi thứ” lại có lợi cho họ. Bởi
vì họ vốn dĩ đã bất lực rồi. Vậy nên khi đến với họ và củng cố khái niệm bất lực
đó, đặc biệt là đối với những nhóm này, nó không khiến họ tiến gần hơn đến sự
khiêm tốn kiểu: “Tôi không kiểm soát được mọi thứ, nhưng tôi thừa nhận tôi có vấn
đề.” Mà ngược lại, nó đẩy họ chìm sâu hơn vào sự bất lực vốn đã tồn tại.
Một vấn đề khác:
Nhiều chương trình AA, bao gồm cả chương trình 12 bước, củng cố niềm tin rằng:
“Một khi đã là kẻ nghiện thì sẽ luôn là kẻ nghiện.” Đây lại một lần nữa là điều
hoàn toàn vô nghĩa. Nó còn đi ngược lại quy luật phổ quát của sự chữa lành.
Nghiện chẳng là gì khác ngoài một xu hướng tệ hại. Đó là xu hướng đối phó với
căng thẳng theo một cách nhất định. Nói rằng chỉ vì bạn đối phó căng thẳng theo
cách đó thì bạn sẽ luôn có nguy cơ làm vậy là điều vô lý. Tự biến bản thân
thành một “bệnh lý” theo cách này và tin rằng mình sẽ luôn có khuyết tật hoặc
nguy cơ tái diễn, không chỉ làm bạn càng thêm mất lòng tin vào bản thân, mà còn
gây hại cho cách bạn nhìn nhận chính mình.
Đây cũng là lúc
tôi phải nói đến một “bóng tối” sâu sắc mà tôi nhận thấy trong nhiều chương
trình 12 bước và các nhóm AA. Đó là: bạn buộc phải tin “Một khi đã nghiện, thì
mãi mãi là nghiện” để giữ được cảm giác thuộc về. Rõ ràng, bạn sẽ chẳng thật sự
thuộc về nhóm AA, nếu bạn không còn là người nghiện rượu nữa, đúng không? Thế
là bạn cứ tham gia suốt 20 năm. Tại sao lại như vậy? Bởi vì đó là nơi bạn cảm
thấy mình thuộc về. Đó là nơi bạn có mối quan hệ an toàn. Đó là điều gần nhất với
một mối quan hệ an toàn mà bạn từng có, là nơi bạn không còn cô đơn. Dĩ nhiên bạn
sẽ bảo vệ điều đó và ở lại mãi mãi. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu cái giá phải trả
là bạn phải duy trì mãi mãi cái “bản dạng người nghiện”? Liệu nó có đáng không?
Chỉ chính bạn mới trả lời được câu hỏi này.
Dù một số nhóm
đã khá hơn, nhưng phần lớn các nhóm như AA và chương trình 12 bước vẫn không hiểu
rằng vấn đề cốt lõi chính là những sang chấn ẩn bên dưới, chính chúng mới gây
ra khao khát dùng rượu ngay từ đầu. Thay vì tập trung vào gốc rễ, họ lại tập
trung vào việc vượt qua chứng nghiện rượu như thể nó chỉ là vấn đề ý chí và đạo
đức. Thêm một lần nữa, nghiện không phải là vấn đề ý chí.
Điểm cuối cùng –
hay nói đúng hơn, vấn đề cuối cùng mà vũ trụ nói chung có với chương trình 12
bước – là nó áp dụng một cách tiếp cận “một công thức cho tất cả”. Tôi cũng phải
công bằng ở điểm này, bởi vì thật sự rất khó để tạo ra một chương trình nhóm mà
không có tính “một công thức cho tất cả”. Tuy nhiên, những tổn thương, những vết
thương tinh thần gây ra các dạng nghiện nói chung, và trong trường hợp này là
nghiện rượu, thực chất lại rất khác nhau. Dù chúng có điểm tương đồng, nhưng mỗi
người sẽ có những yếu tố riêng biệt trong cuộc đời dẫn đến lý do tại sao họ
hình thành cơ chế đối phó đó ngay từ đầu. Và vì vậy, họ cần những nhận thức cá
nhân hóa, công cụ cá nhân hóa phù hợp với họ, cũng như những giải pháp cá nhân
hóa, để cuối cùng không còn vết thương nào buộc họ phải uống rượu để che đậy.
Điều này có nghĩa là việc điều trị nghiện thực sự phải là một tiến trình cá
nhân hóa. Các trải nghiệm nhóm có thể được bổ sung như một nguồn lực hỗ trợ, chứ
không phải là một phương pháp điều trị hoàn chỉnh.
Khi thực tế của
việc nghiện là con người cần những nhận thức và giải pháp được thiết kế riêng,
thì khẩu hiệu phổ biến: “Họ thất bại với chương trình, chứ chương trình không
bao giờ thất bại với họ” cũng lại là một điều vô nghĩa hoàn toàn. Thực tế là
chính chương trình thất bại trong việc giúp con người, chứ không phải con người
thất bại trong việc đi theo chương trình. Lý do là vì xã hội vẫn đang coi
chương trình này như một phương pháp điều trị, thay vì chỉ là một phần hỗ trợ
bên lề.
Vậy thì, nói hết
tất cả về nghiện rượu rồi, nếu bạn đang vật lộn với nghiện rượu, bạn nên làm
gì?
1.
Bước đầu tiên để thoát khỏi nghiện rượu là bạn phải quyết định rằng bạn không
muốn uống nữa.
Điều tôi vừa nói
nghe có vẻ thú vị. Có thể bạn chưa hiểu ngay, nên tôi sẽ giải thích sâu hơn. Với
phần lớn những người đang cố bỏ rượu, đó không phải là một mong muốn thật sự.
Đó là một điều mà họ cảm thấy mình “không nên làm”. Đó là thứ mà họ nghĩ rằng họ
phải gồng mình dùng ý chí để không làm. Nhưng điều bạn cần hiểu là: ý chí thực
chất chỉ dùng khi bạn vẫn còn ham muốn một điều gì đó. Hiển nhiên, bạn chẳng cần
phải gồng mình chống lại bản thân trong bất kỳ trường hợp nào, nếu bạn thật sự
quyết định: “Tôi không muốn uống nữa.” Vậy nên, bước đầu tiên và cũng là bước
trao quyền lớn nhất chính là: “Tôi không muốn uống nữa.”
Tất nhiên, nếu bạn
chưa thể nói câu này một cách chân thành… thì hãy tự hỏi tại sao.
Về chuyện không
muốn uống nữa, ngoài vô số tác hại mà rượu đang gây ra cho cuộc đời bạn hiện tại,
tôi có một điều để giúp bạn. Dù sẽ có nhiều người phản đối kịch liệt những gì
tôi sắp nói… Cơ thể con người vốn không được thiết kế để xử lý rượu. Rượu không
hề tốt cho cơ thể. Rượu là một loại thuốc, rượu là chất gây say, và rượu là chất
độc đối với cơ thể.
Tôi biết sẽ có
người muốn biện minh cho rượu và bảo tôi rằng: “Nhưng chờ đã, có nhiều nghiên cứu
chứng minh rượu có lợi.” Hãy xem kỹ hơn những nghiên cứu đó. Bởi vì có những lý
do rất thú vị khiến các kết quả lại được đưa ra như vậy. Nếu bạn lập luận rằng
rượu tốt cho con người, thì lý do thực sự là ở chỗ: cơ thể phải chịu tổn hại rất
lớn khi sống trong trạng thái căng thẳng và áp lực thường xuyên. Không lạ gì
khi với những tác động khác nhau của rượu, nó khiến một người giải tỏa được
căng thẳng đó. Mà sự căng thẳng kéo dài ấy gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe,
bao gồm cả tim mạch, huyết áp. Vậy nên, tất nhiên nếu ai đó “tự điều trị” bằng
rượu để giải tỏa căng thẳng, thì sẽ thấy có hiệu ứng sinh lý tích cực. Nhưng
câu hỏi đặt ra là: đó có phải là cách đúng đắn để giải tỏa không?
Một điều nữa, rất
nhiều lập luận kiểu “rượu có chất chống oxy hóa” thực ra chẳng liên quan gì đến
rượu cả. Nó liên quan đến trái cây làm nên loại rượu đó. Ví dụ, bạn hoàn toàn
có thể nhận được lợi ích tương tự bằng cách uống nước nho, thay vì uống rượu
vang làm từ nho. Chính quả nho mới là chất chống oxy hóa. Lại một lần nữa, điều
này đặt ra câu hỏi: chẳng lẽ không có cách tốt hơn sao?
Còn điều này tôi
thấy buồn cười nhất. Nếu bạn nghiên cứu sâu các nghiên cứu về rượu vang đỏ và
tim mạch, bạn sẽ thấy buồn nôn, vì chúng được thực hiện trên những người uống
vang đỏ mỗi ngày. Điều đó nói lên điều gì? Những người này, để có thể uống rượu
vang đỏ hằng đêm, rõ ràng thuộc về một tầng lớp xã hội khác. Nghĩa là họ có thu
nhập cao hơn, được giáo dục nhiều hơn về sức khỏe, có khả năng cao ăn uống lành
mạnh hơn và tiếp cận với thực phẩm, lối sống lành mạnh hơn. Vậy nên, liệu có thực
sự là rượu vang tạo ra tác dụng đó? Hay chính lối sống và tầng lớp xã hội của họ
mới tạo ra biến số tích cực về tim mạch?
Đừng quên rằng từng
có thời điểm hút thuốc lá là thói quen của cả xã hội, và từng có những nghiên cứu
cũng như bác sĩ khẳng định hút thuốc tốt cho sức khỏe.
Tôi nói với bạn
điều này từ trực giác y học. Tôi nói điều này sau khi lớn lên trong một nền văn
hóa vốn không ưa rượu, nên trong tôi rất muốn nói rằng nền văn hóa đó thật tồi
tệ và rượu thì ổn. Nhưng không, rượu không hề ổn đối với cơ thể con người. Bạn
sẽ nhận ra điều này trong tương lai, và tôi hiểu điều đó làm nhiều người khó chịu,
nhưng sự thật là vậy.
2.
Hãy chấp nhận rằng bạn không hề bất lực trước cơn nghiện.
Thật cực kỳ khó
để buông bỏ một cơ chế đối phó, khi việc buông bỏ nó đồng nghĩa với việc bạn phải
rơi thẳng vào tất cả nỗi đau mà trước giờ bạn tuyệt vọng tìm cách thoát ra. Điều
đó không có nghĩa là bạn yếu đuối khi bạn muốn thoát khỏi nỗi đau đó. Tôi, hơn
ai hết, hiểu rõ mức độ đau đớn mà bạn phải trải qua mới có thể rơi vào một sự
nghiện ngập cực đoan đến như vậy. Bất kỳ ai ở trong nỗi đau đó cũng sẽ cố gắng
với tới một giải pháp, bất kể giải pháp đó có gây thêm đau đớn cho cuộc đời họ
hay không. Vì thế, bạn xứng đáng được cảm thông sâu sắc khi cơ chế đối phó này
là cách bạn đang dùng để sống sót.
Nhưng nói như vậy
không có nghĩa là bạn bất lực. Bạn vẫn chịu trách nhiệm cho tất cả những gì bạn
làm, bạn nói, và những hành động bạn thực hiện. Tuy nhiên, cần hiểu rằng những
gì bạn nghĩ, nói và làm lúc này thực chất không phải sản phẩm của ý chí tự do,
mà là kết quả của tính tất định. Mà “tính tất định” ở đây có nghĩa là nó được tạo
ra từ những tổn thương vô thức, đã trở thành những khuôn mẫu và vẫn chưa được
giải quyết trong bạn.
3.
Cách duy nhất thực sự để giải quyết chứng nghiện rượu là đối diện trực tiếp với
nỗi khổ mà bạn đang cố làm dịu đi bằng rượu.
Cách tiếp cận
này hoàn toàn khác với việc xem rối loạn sử dụng rượu như thể nghiện rượu là một
căn bệnh ngay từ đầu. Nó cũng khác hẳn với việc xem bản thân rượu là chất gây
nghiện. Các chương trình 12 bước thường khuyến khích kiêng rượu hoàn toàn vì họ
tin rằng bạn bất lực nên phải tránh xa. Nhưng giả sử tôi nói với bạn rằng, nếu
bạn chữa lành được nỗi đau mà bạn đang dùng rượu để làm tê dại, thì ngay từ đầu
bạn sẽ không còn khao khát nó nữa. Nói cách khác, nghiện rượu nên được xem như
một triệu chứng, chứ không phải nguyên nhân.
Vì lý do này,
cho dù tâm linh có thể đóng vai trò trong quá trình chữa lành của một số người,
thì nó không bao giờ nên là trung tâm của việc điều trị nghiện. Việc tôi – một
giáo viên tâm linh – nói ra điều này có nghĩa là bạn thật sự cần lắng nghe. Khi
một người dạy về tâm linh nhìn thẳng vào bạn và nói rằng tâm linh không bao giờ
nên là trụ cột trong việc điều trị nghiện, thì đó là một tuyên bố cực kỳ nghiêm
túc. Bởi vì khi dùng tâm linh để “chữa nghiện rượu”, điều đó có thể gây ra nhiều
hệ quả xấu. Đặc biệt nhất là né tránh những vết thương gốc rễ cần được giải quyết,
và thay thế các mối quan hệ con người bằng những mối quan hệ phi vật chất. Như
bạn đã học trong bài này, gốc rễ của nghiện rượu chính là sự mất an toàn trong
các mối quan hệ – đặc biệt là với con người. Điều này có nghĩa là người nghiện
rất dễ vứt bỏ điều họ thật sự cần để chữa lành – đó là xây dựng những mối quan
hệ an toàn với con người – và thay vào đó là một mối quan hệ với Thượng đế.
4.
Muốn chữa lành nỗi đau, bạn phải thực sự bước thẳng vào nó.
Đây chính là
phương pháp: “Cách duy nhất để thoát ra là đi xuyên qua nó.” Tôi biết đây là hướng
ngược lại hoàn toàn so với điều bạn muốn đi. Tuy nhiên, nếu bạn thật sự muốn giải
quyết chứng nghiện rượu, đó chính là con đường bạn cần chọn. Sẽ rất có lợi nếu
bạn bước vào nỗi đau, vào cái hố sâu bên dưới cơn nghiện, cùng với một ai đó.
Đây chính là lúc việc kiêng rượu có thể hữu ích. Bởi nếu bạn không uống, những
vết thương mà bạn đang cố né tránh bằng rượu sẽ bắt đầu vang lên dữ dội. Điều
này giúp bạn dễ dàng nhận diện trực tiếp và chữa lành chúng hơn.
Khi bạn quyết định
từ bỏ bất kỳ chất nào, điều cực kỳ quan trọng là bạn phải chuẩn bị cho tiến
trình này. Vì rõ ràng trải nghiệm cai nghiện có thể rất rất nghiêm trọng. Tôi
nghĩ tốt nhất bạn nên tìm hiểu kỹ để biết mình sẽ đối mặt với điều gì, và sắp xếp
lại cuộc sống sao cho có chỗ trống để quá trình đó xảy ra: chỗ cho bạn được
đau, chỗ cho các triệu chứng cai nghiện khó chịu diễn ra, chỗ cho bạn thật sự
bước vào nó.
Tôi đã tạo ra một
quy trình chuyên biệt để đi thẳng vào nỗi đau bên dưới các chứng nghiện. Nó được
gọi là Quy
trình hoàn thiện (The Completion Process). Nếu bạn muốn học cách thực hiện
quy trình này, hãy tìm đọc cuốn sách của tôi, nó có tựa đề đúng như vậy: The
Completion Process. Hoặc bạn có thể tìm một nhà thực hành để dẫn dắt bạn tại: www.thecompletionprocess.com
Chính sự thất bại
trong việc tập trung vào những vết thương sâu và những điểm đau nặng nề bên dưới
chứng nghiện, mới là nguyên nhân khiến tỷ lệ thành công của các trung tâm cai
nghiện và chương trình 12 bước thấp đến mức đáng kinh ngạc.
5.
Bạn biết rằng gốc rễ của nghiện rượu là sự mất an toàn trong các mối quan hệ.
Nghĩa là sự mất
an toàn với con người. Vậy điều này có nghĩa gì? Nếu bạn muốn chữa lành nghiện
rượu, thì đó chính là điều bạn cần thành thạo: thành thạo trong các mối quan hệ.
Điều này đồng nghĩa với việc đã đến lúc bạn phải say mê học cách thế nào là một
mối quan hệ an toàn, thế nào là một mối quan hệ không an toàn, và những thành
phần cấu tạo nên cả hai.
Mục đích của bạn
trên Trái đất này – nếu đây là vết thương của bạn – là trở thành một chuyên gia
trong việc xây dựng mối quan hệ an toàn. Điều tôi vừa nói rất lớn: nó có nghĩa
là bạn ở đây để chữa lành trải nghiệm về những mối quan hệ không an toàn. Để bạn
có thể hiểu thế nào là chữa lành, tôi khuyến khích bạn xem video của tôi có tựa
đề: Chữa
lành là gì?
Từ thời điểm này
trở đi, sự say mê của bạn phải là học cách tạo ra những mối quan hệ an toàn, rồi
thực sự xây dựng chúng trong cuộc sống. Điều đó cũng có nghĩa là bạn phải trở
thành một người an toàn cho người khác nữa.
Tôi biết rất khó
để thừa nhận, nhưng sự thật là nếu bạn đã đưa ra quyết định – dựa trên trải
nghiệm trong đời – rằng các mối quan hệ là không an toàn, thì bạn sẽ phản ứng
theo một cách rất đặc trưng, đúng không? Nếu “luật đời” là ai lo cho người nấy
và bạn không thể tin rằng người khác sẽ quan tâm đến lợi ích của bạn, thì bạn sẽ
trở nên quá tập trung vào lợi ích riêng của mình. Bạn trở nên phòng thủ, bạn
khoác giáp. Bạn bắt đầu hành xử theo cách mà bạn tất nhiên cảm thấy đó là một
“chiến lược phòng vệ”. Nhưng một người ở trong trạng thái phòng vệ, theo định
nghĩa, lại không an toàn để bước vào một mối quan hệ.
Vậy nên, một
trong những điều khó nhất bạn phải đối diện trên con đường xây dựng mối quan hệ
an toàn chính là: những cách mà bản thân bạn cũng không an toàn trong mối quan
hệ. Đồng thời, nếu bạn là người nghiện rượu, khả năng cao là hiện giờ trong đời
bạn vẫn còn những người không thể tạo ra một mối quan hệ an toàn. Điều này có
nghĩa là bạn sẽ không thể xây dựng quan hệ an toàn với tất cả mọi người trong
cuộc đời mình. Và có thể bạn sẽ nhận ra rằng mình cần phải thay đổi triệt để đời
sống xã hội và vòng tròn xã hội của mình. Để bắt đầu hành trình thành thạo
trong việc xây dựng mối quan hệ an toàn, hãy xem video của tôi có tựa đề: Làm
thế nào để tạo ra một mối quan hệ an toàn.
Bạn dùng rượu
theo nhiều cách, để trốn chạy nỗi đau, sự căng thẳng, sự khó chịu khi cảm thấy
mình không thể thay đổi mối quan hệ. Nhưng xét ở tầm mức phổ quát, việc đối phó
theo cách đó không thật sự mang lại lợi ích, bởi vì “đối phó” đồng nghĩa với việc
bạn không thể thay đổi. Ở tầm mức phổ quát, điều quan trọng gấp trăm lần là thực
sự tạo ra những mối quan hệ an toàn, chứ không phải chỉ đối phó với những mối
quan hệ không an toàn.
6.
Nhận thức vô thức rằng bạn không thể có được những người
an toàn trong đời – rằng họ không tồn tại, hoặc rằng không có cách nào để khiến
mối quan hệ trở nên dễ chịu và an toàn lâu dài – thật ra không đúng. Khả năng
cao nếu bạn nhìn lại thời thơ ấu, bạn sẽ thấy một sự rối loạn lớn quanh cảm
xúc. Trước hết, bạn sẽ nhận ra rằng khi bạn có những cảm xúc nhất định, đã có một
hay nhiều người chăm sóc trong đời bạn không chấp nhận việc bạn có cảm xúc đó.
Nói cách khác, trừ khi nó thuận tiện cho họ, bạn sẽ không được phép có cảm xúc
của mình.
Mô thức là thế
này: nhiều người trong số họ đã đưa ra quyết định thay cho bạn – những quyết định
hoàn toàn không phù hợp với lợi ích của bạn, dù họ nghĩ là đúng. Điều đó đã làm
bạn đau. Bạn phản ứng lại vì nó làm bạn tổn thương và không vì lợi ích của bạn.
Nhưng khi bạn phản ứng như vậy, ai mới là vấn đề? Họ – vì hành động đó? Hay bạn
– vì đã có phản ứng? Câu trả lời luôn là vế sau.
Hành động của họ
truyền tải thông điệp: “Tao sẽ đánh mày, nhưng mày không được có vấn đề gì với
chuyện đó. Thậm chí mày phải cảm ơn tao, nếu không tao sẽ biến mày thành vấn đề.”
Để sinh tồn trong ngôi nhà thời thơ ấu, bạn buộc phải trở thành một kẻ đè nén.
Bạn phải đè nén những suy nghĩ thật, cảm xúc thật, mong muốn và nhu cầu thật,
vì tất cả những gì bạn là đều mâu thuẫn với những người trong môi trường đó.
Nếu bạn đè nén
thành công, bạn trở thành người đồng phụ thuộc trong gia đình, gọi là “đứa con
vàng ngọc”. Người đã đánh mất bản sắc của mình để đổi lấy mối quan hệ. Còn nếu
bạn không thể đè nén, bạn trở thành “vật tế thần” trong gia đình. Dù bạn rơi
vào vai trò nào, thông điệp cốt lõi bạn nhận được vẫn là:
- “Cảm xúc của
mày không được chấp nhận, trừ khi nó giống cái tao muốn.”
- “Suy nghĩ của
mày không được chấp nhận, trừ khi nó giống suy nghĩ của tao.”
- “Điều mày muốn
không được chấp nhận, trừ khi nó trùng khớp với cái tao muốn.”
Bạn không thật sự
được phép có một “bản thân”. Bạn cũng không được phép nhận ra cảm xúc của mình.
Vì vậy, đè nén trở thành cách tồn tại trong ngôi nhà đó. Và đó cũng chính là
phong cách cảm xúc của bạn bây giờ.
Nếu nhìn vào việc
dùng rượu, nó gắn chặt với một người biết cách đè nén. Vì lý do này, tôi tha
thiết khuyên bạn hãy xem video của tôi có tựa đề: Lời
kêu gọi đánh thức cảm xúc.
Bạn cần học cách
đối diện với cảm xúc – cả trong chính bạn lẫn trong người khác. Câu hỏi quan trọng
nhất bạn cần tự hỏi mình là:
- “Tôi đang cố
đè nén hay làm tê liệt điều gì bằng rượu?”
- “Những suy
nghĩ và cảm xúc thật sự bên dưới hành động hoặc hành vi cụ thể này là gì? Chúng
xuất phát từ đâu?”
- “Rượu mang lại
cho tôi điều gì mà tôi không thể trải nghiệm khi không có nó?”
7.
Cô đơn là một trải nghiệm cốt lõi trong đời mà tất cả những người nghiện rượu đều
chia sẻ.
Điều này đúng dù
họ có nhận ra và thừa nhận hay không. Rượu thường được dùng để làm tê dại cảm
giác trống rỗng này. Ngoài ra, khái niệm cốt lõi về bản thân mà người nghiện rượu
mang theo chính là sự xấu hổ – vốn là trụ cột trung tâm của cô đơn. Vì vậy, tôi
khuyến khích bạn đọc cuốn sách của tôi có tựa đề: The
Anatomy of Loneliness (Giải mã sự cô đơn), trong đó tôi giải thích chính
xác cấu trúc của sự cô đơn – bao gồm sự chia cách, sự xấu hổ và nỗi sợ hãi.
Trong cuốn sách, tôi chỉ cho bạn cách giải quyết những yếu tố này để bạn có thể
cảm nhận được sự kết nối thật sự trong đời.
8.
Hãy tiếp cận nỗi đau hoặc căng thẳng ẩn sau cơn nghiện, cũng như những vấn đề
mà cơn nghiện tạo ra, bằng một phương pháp tổng thể.
Khi nói đến chữa
lành, bạn có thể tiếp cận ở mức tinh thần, mức cảm xúc, mức thể chất – và thật
ra việc chữa lành thường hiệu quả nhất khi bạn tiếp cận từ tất cả các mức này.
Có rất nhiều thứ bạn có thể thử, đóng vai trò bổ sung hoặc là một phần của hành
trình chữa lành và an sinh của bạn. Hãy thử và xem cái nào hiệu quả cho bạn.
Những thứ như:
thiền, thanh lọc gan, thay đổi chế độ dinh dưỡng, tập thể dục, tham gia dự án cộng
đồng, làm việc với năng lượng, thay đổi tài chính, yoga, thay đổi môi trường sống,
nuôi dưỡng sở thích, hội thảo về mối quan hệ... chỉ kể sơ thôi đã có nhiều thứ
để khám phá. Mục tiêu của bạn nên là thử những điều này, để tìm ra những yếu tố
thiết yếu cho sự an lành riêng của bạn.
Và hãy nhớ, nghiện
rượu – cũng như mọi chứng nghiện khác – không phải là một lỗi đạo đức. Nó không
phải là một nhân cách khuyết tật. Nó không khiến bạn xấu xa hay sai trái. Vì thế,
không có lý do gì để bạn phải xấu hổ vì điều này.
Chúc bạn một tuần
tốt lành.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=Jbol7KyA5yo
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.