Teal Swan Transcripts 710
Thoát khỏi những cuộc trò chuyện lẩn quẩn
25-05-2024
Một trong những
điều gây bực bội và kiệt sức nhất trên đời là cuộc trò chuyện lẩn quẩn. Những
cuộc trò chuyện kiểu này khiến người ta muốn ngừng giao tiếp. Trong video này,
tôi sẽ giải thích cho bạn điều gì gây ra các cuộc trò chuyện lẩn quẩn và cách
chấm dứt chúng. Một cuộc trò chuyện lẩn quẩn là một cuộc nói chuyện - thường là
một cuộc tranh cãi - lặp đi lặp lại cùng một mô thức không hồi kết và chẳng đi
đến giải pháp nào. Nó có thể xuất hiện như một cuộc tranh cãi kéo dài bất tận,
hoặc như một cuộc tranh cãi tưởng như đã giải quyết nhưng lại lặp lại lần nữa,
rồi nữa, như thể vòng lặp thứ nhất, thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm… chưa từng
xảy ra.
Điều này có thể
xảy ra khi:
A. Cả hai bên giữ
lập trường đối lập và bám chặt vào quan điểm của mình, chỉ chăm chăm đào sâu và
nhắc lại lý lẽ của họ.
B. Khi bản thân
cuộc trò chuyện lẩn quẩn đang "cho" ai đó một thứ gì đó - ví dụ, nó
hoạt động như tấm màn khói che đi một ranh giới mà người đó không dám nói ra hoặc
không dám giữ.
C. Khi hai bên
chưa chạm được vào gốc rễ thực sự của mâu thuẫn. Cuộc tranh cãi bề mặt chỉ là lớp
vỏ che đậy một điều gì đó sâu hơn, dễ tổn thương hơn, nhưng chưa được nói tới.
Đầu tiên, bạn phải
xác định xem trong ba điều trên, điều gì đang xảy ra.
Nếu là trường hợp
thứ nhất - hai bên có lập trường đối lập và kiên quyết giữ lập trường đó - bạn
sẽ thấy rằng chẳng có giải pháp thật sự hay giả vờ nào được đạt tới. Cảm giác sẽ
như bánh xe quay tại chỗ, cả hai đều đứng chân tại chỗ, không ai nhúc nhích. Một
kiểu đối đầu bế tắc.
Nếu là trường hợp
thứ hai - bạn có thể sẽ thấy mô thức “giải quyết giả tạo”. Cuộc tranh cãi có vẻ
như được giải quyết: đã có nhận thức mới, thỏa thuận mới, giải pháp mới. Nhưng
rồi cùng cuộc tranh cãi đó lặp lại như thế cuộc nói chuyện đầu tiên chưa từng
diễn ra. Người ta có thể lặp lại cùng một nhận thức và đưa ra cùng một giải
pháp hết lần này đến lần khác. Mọi chuyện cứ tiếp diễn như thể hai người đang mắc
kẹt trong bộ phim Groundhog Day. Kiểu đối thoại này dễ khiến bạn cảm thấy như
mình sắp phát điên, hoặc nghi ngờ liệu người kia có điên hay… cực kỳ ngu ngốc
không.
Nếu là trường hợp
thứ ba - một hoặc cả hai phía bị kẹt hoàn toàn ở một điều bề mặt nào đó, thứ mà
theo người ngoài nhìn vào thì có vẻ rất dễ giải quyết, nhưng thực tế chẳng có
gì hiệu quả. Có thể mọi giải pháp đã nghĩ ra, mọi thỏa thuận đã thử, đều không
thành công. Và họ vẫn tiếp tục lặp lại cùng cuộc tranh cãi đó hết lần này đến lần
khác.
Với kiểu trò
chuyện lẩn quẩn thứ nhất, cả hai đều đang nắm giữ một điều họ coi trọng và một
điều họ sợ mất. Đây thường là nơi mà điểm chung thật sự có thể được tìm thấy.
Nhưng cuộc tranh cãi bề mặt lại không chạm đến những điều đó. Hai bên chỉ bắt đầu
nhích được khi phía còn lại đáp ứng được điều họ coi trọng và điều họ sợ. Thêm
vào đó, kiểu trò chuyện lẩn quẩn này hầu hết xảy ra vì có một điểm “lệch sóng”
nào đó giữa hai người. Thật ra mỗi người đang phản ứng với hai chuyện khác nhau,
nhưng lại nghĩ rằng họ đang nói về cùng một chuyện. Cách dễ nhất để phát hiện sự
lệch sóng này là đi vào chi tiết và yêu cầu mỗi người giải thích lý do của họ đến
tận gốc - thậm chí yêu cầu họ định nghĩa cả những từ họ đang dùng.
Để bạn hiểu rõ
hơn, đây là một ví dụ:
Bob đang tranh
luận gay gắt với Nicholas. Cả hai làm việc tại một công ty tài chính. Họ được
giao nhiệm vụ tổng hợp dữ liệu từ nhiều phòng ban để báo cáo lên CEO, và họ
đang họp để bàn cách thu thập dữ liệu đó. Nicholas và Bob rơi vào bế tắc hoàn
toàn.
Lập trường của
Nicholas: “Chúng ta cần nói với các quản lý phòng ban rằng họ phải thu thập dữ
liệu này cho chúng ta.”
Lập trường của
Bob: “Không đời nào. Mỗi lần làm vậy, họ chẳng phản hồi gì, và hậu quả đổ lên đầu
chúng ta.”
Hai người cứ lặp
đi lặp lại như vậy hàng giờ, cố chứng minh mình đúng và chứng minh người kia
sai. Họ đang nói đi nói lại cùng một thứ.
Để thoát khỏi cuộc
tranh cãi lẩn quẩn, Bob bắt đầu đặt câu hỏi để hiểu điều Nicholas coi trọng - tức
điều anh ấy thật sự muốn và cần - cũng như điều anh ấy sợ - tức điều anh ấy muốn
tránh. Bob phát hiện rằng Nicholas rất rất sợ việc bị đánh giá là làm việc kém.
Anh ấy là kiểu nhân viên gắn giá trị bản thân với hiệu suất. Bob cũng không muốn
làm việc kém. Khi tự soi lại, Bob nhận ra điều anh sợ là lãng phí thời gian và
năng lượng. Anh ghét sự kém hiệu quả. Anh muốn hoàn thành công việc càng nhanh
càng tốt để quay lại tập trung vào những điều khác mà anh thực sự coi trọng.
Trước hết, Bob
thể hiện điểm chung mà anh nhận thấy bằng cách nói với Nicholas rằng anh cũng
không muốn làm việc kém hiệu quả. Khi làm vậy, Bob đang trấn an nỗi sợ của
Nicholas - nỗi sợ rằng Bob sẽ trở thành người đối đầu thay vì người cùng hướng
tới hiệu suất cao nhất. Điều này khiến Nicholas dịu lại một chút. Bob còn đi xa
hơn khi trấn an rằng cả hai sẽ đảm bảo công việc họ làm sẽ đạt chuẩn hoặc vượt
chuẩn. Bob nói với Nicholas rằng anh thật sự không muốn mọi thứ trở nên kém hiệu
quả, và điều khiến anh lo nhất là mất thời gian, bị phân tâm khỏi những thứ cực
kỳ quan trọng mà anh đang làm.
Nicholas nhận ra
vấn đề của Bob thật ra xoay quanh nỗi sợ sự kém hiệu quả, không phải việc có
liên quan đến các quản lý. Từ đó, vì hai người đã đáp ứng được nhu cầu - nỗi sợ
của nhau, họ tiếp tục tìm điểm “lệch sóng” bằng cách đi sâu vào chi tiết và giải
thích lý do của mình.
Bob nói: “Được rồi,
Nicholas, tôi đang hơi rối về đề xuất của cậu. Cậu có thể nói rõ chi tiết cách
cậu nghĩ chúng ta nên lấy dữ liệu từ các quản lý không?”
Nicholas giải
thích: “Ờ, tôi muốn bay đến từng chi nhánh của công ty để gặp trực tiếp các quản
lý, để tôi giải thích mình cần dữ liệu gì và gây áp lực để họ đưa cho tôi trước
khi tôi rời đi.”
Bob lập tức cảm
thấy nhẹ nhõm. Bấy lâu nay, khi anh phản đối việc liên hệ các quản lý vì họ
không bao giờ phản hồi, thứ anh đang phản ứng là sự vô hiệu quả của việc gửi
email hoặc gọi điện, chứ không phải điều mà Nicholas đang đề xuất. Cùng lúc đó,
Nicholas cũng đang phản ứng với một điều khác so với nỗi lo thật sự của Bob. Vậy
mà hai người lại đứng vào thế đối đầu kiểu “bên này thắng - bên kia thua”, thay
vì tạo sự linh hoạt bằng cách chăm sóc lợi ích của nhau. Cả hai đều cứ tưởng họ
đang nói về cùng một thứ - nhưng thật ra không phải.
Sau đó, họ nhanh
chóng đạt được một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi: Nicholas sẽ trực tiếp đi gặp
các quản lý và thu thập dữ liệu, còn Bob sẽ tổng hợp và tổ chức lại tất cả
thông tin mà Nicholas gửi về trong thời gian anh ấy đi công tác.
Với kiểu trò
chuyện lẩn quẩn thứ hai, bản thân cuộc trò chuyện đang đóng vai trò như màn
khói hoặc chiến thuật né tránh - thường là từ một phía. Ví dụ, đó có thể là chiến
thuật trì hoãn trong một tình huống mà người đó không hề có ý định thay đổi,
nhưng muốn tạm thời giảm áp lực. Hoặc đó có thể là cách để họ câu giờ, hoặc
cách giữ ranh giới nhưng lại gaslight (thao túng) người kia rằng ranh giới đó
không hề tồn tại.
Trong kiểu đối
thoại này, điều quan trọng cần biết là: có một sự thật nào đó nằm bên dưới cuộc
trò chuyện - và điều đó chưa được chạm tới.
Đây là ví dụ để
bạn hiểu rõ hơn:
Jessica và David
vừa nuôi một chú chó Golden Doodle tháng trước. Con chó con cần được dạy đi vệ
sinh đúng chỗ. Mỗi lần Jessica để David ở nhà trông chó, nó lại tè khắp nhà, và
khi cô về thì phải dọn dẹp. Đây đã là lần thứ ba Jessica cãi nhau với David về
việc đưa chó ra ngoài đi vệ sinh. Jessica đến mức cảm thấy mình không thể rời
khỏi nhà được nữa hay để David trông chó một mình được. Cô la lên rằng cô cảm
thấy như một bà mẹ đơn thân.
Mỗi lần họ cãi
nhau, David lại xin lỗi và lại “nhận ra” rằng anh cần ngừng làm việc trên máy
tính liên tục để chú ý đến con chó và đưa nó ra ngoài. Anh nói với Jessica rằng
anh sẽ đặt báo thức để không bị phân tâm. Nhưng rồi chuyện vẫn y như cũ. Và
nhanh chóng Jessica cảm thấy mình như cái máy hát bị kẹt - lặp lại đúng những
câu y hệt lần trước, còn David cũng nói y như vậy. Nhưng chẳng có gì đổi thay.
Cô cảm thấy hoàn toàn bất lực trước một người cứ liên tục thất hứa.
Rồi Jessica “tỉnh”
ra. Cô nhận ra điều gì? Rằng David chưa bao giờ quên những gì anh thật sự quan
tâm. Và khi cô tự hỏi: “David được lợi gì từ vòng lặp này?”, cô bắt đầu thấy rằng
bên dưới chuỗi tranh cãi vô tận, thật ra toàn bộ trách nhiệm với con chó đều
đang thuộc về cô - và luôn là như vậy.
Vì thế, Jessica
nhận ra rằng cô phải lôi sự thật ẩn dưới cuộc tranh cãi lên ánh sáng. Cô hỏi
David: “Thật sự chuyện gì đang diễn ra ở đây?” Dĩ nhiên, cô khiến anh nhận thức
rõ tính chất lặp vòng của những cuộc cãi nhau này. Cô không cho phép anh dùng lại
những câu trả lời cũ. Jessica đối diện David về mô thức mà anh đang ở trong đó,
và về việc cô không thể tiếp tục ở bên một người liên tục đồng ý rồi lại thất hứa.
Cô bắt đầu đào
sâu vào điều nằm phía dưới hành vi của anh.
Cuối cùng, David
thừa nhận rằng anh thật sự không muốn nuôi chó. Anh giả vờ hào hứng và cùng cô
đi chọn chó chỉ vì muốn Jessica vui. Bản thân anh không hề muốn chăm sóc một
con chó. Anh cũng thừa nhận rằng anh sợ nếu anh nói ra ranh giới thật sự - nhất
là khi ban đầu anh đã đồng ý nuôi chó dù không muốn - Jessica sẽ nổi giận. Và
David rất sợ xung đột.
Nhưng giờ đây họ
đã có thể nói thật về mâu thuẫn thật sự và điều nó thật sự liên quan đến.
Để tránh những
kiểu trò chuyện lẩn quẩn này, bạn cần nhớ rằng trong một cuộc trò chuyện lành mạnh,
điều cần xảy ra là: Ai đó hiểu điều gì đó. Từ sự hiểu đó, một thỏa thuận được
đưa ra. Và nhờ hiểu cộng với thỏa thuận đó, ta thấy được thay đổi thật sự.
Nếu họ không thực
sự hiểu, hoặc không thực sự đồng ý, thì sao?
=> Họ nên chủ
động tiếp tục cuộc đối thoại - chứ không phải tiếp tục lặp lại vòng lẩn quẩn vô
nghĩa.
Họ lẽ ra phải chủ
động tìm cách hiểu nhau và dồn năng lượng vào việc tìm giải pháp. Khi một cuộc
trò chuyện lẩn quẩn đang “cho” ai đó một điều gì, người được lợi từ vòng lặp đó
thường có xu hướng né tránh hơn là chủ động cải thiện tình huống và đi đến kết
luận với người còn lại. Lúc này, bản thân cuộc trò chuyện lẩn quẩn trở thành một
dạng thụ động gây hấn. Thường là vì cuộc trò chuyện lẩn quẩn đang được dùng để
che giấu một sự thật cá nhân hoặc một ranh giới mà người đó không muốn nói thẳng
ra.
Với kiểu trò
chuyện lẩn quẩn thứ ba, lý do cuộc cãi vã cứ lặp lại và không giải pháp hay thỏa
thuận nào có tác dụng là vì một hoặc cả hai bên không nói về vấn đề gốc rễ thật
sự, nên không gì có thể được sửa chữa. Khi rơi vào trường hợp này, cả hai phía
phải tự hỏi mình - và hỏi nhau - những câu hỏi giúp đào sâu xuống tầng nguyên
nhân dễ tổn thương nhất nằm bên dưới lời phàn nàn bề mặt. Những câu hỏi như:
- Tại sao điều
này lại khiến tôi đau lòng đến vậy?
- Nó khiến tôi sợ
điều gì?
- Tôi gán ý
nghĩa gì cho chuyện này?
- Nếu chuyện này
không bao giờ chấm dứt, tại sao điều đó lại tệ đến thế?
Rồi cuộc trò
chuyện phải xoay sang những điều sâu hơn đó.
Đây là ví dụ giúp
bạn hiểu rõ hơn:
Sandy đã quá mệt
mỏi với việc phải làm nhiều hơn phần việc nhà của mình. Marielle lại là kiểu
thích tiệc tùng, luôn muốn để mọi trách nhiệm người lớn lại sau để ưu tiên vui
chơi. Giờ họ đang rơi vào một xung đột lớn đến mức phải đi gặp chuyên gia tư vấn
tình cảm. Marielle không hề đáp ứng được nhu cầu của Sandy về việc giữ nhà cửa
sạch sẽ mọi lúc. Thỏa thuận rằng Marielle sẽ dọn nhà trong tuần còn thứ Sáu và
thứ Bảy thì có thể thoải mái không lo lắng gì, cũng chẳng hoạt động được. Sandy
thì muốn chia tay. Marielle lại không hiểu tại sao một chuyện nhỏ như vậy lại đủ
làm đổ vỡ cả mối quan hệ.
Họ đã cãi nhau về
chuyện dọn nhà hết lần này đến lần khác suốt nhiều tháng. Nhưng chỉ cần một
chút gợi mở là vấn đề lớn hơn dưới lớp vỏ bề mặt đã lộ ra.
Sự thật là:
Sandy cảm thấy Marielle đang lợi dụng mình - sử dụng cô như một “trạm căn cứ ổn
định và an toàn” để rồi đi ra ngoài vui chơi và quan tâm đến những người khác.
Sandy không cảm thấy được yêu. Cô cảm thấy Marielle thích ở bên người khác hơn
và đang xem nhẹ cô.
Và ngay lập tức,
cuộc trò chuyện có thể chuyển hướng sang vấn đề thật sự. Giải pháp cho vấn đề
đó hoàn toàn khác với giải pháp bề mặt chỉ liên quan đến chuyện dọn nhà.
Ngoài tất cả những
lời khuyên tôi vừa đưa ra, việc chỉ ra rằng cuộc trò chuyện đang lẩn quẩn luôn
là một ý hay. Việc sử dụng cách diễn đạt phản chiếu - lắng nghe rồi nhắc lại điều
bạn nghe được - cũng rất hữu ích, vì nó khiến người kia cảm thấy được thấu hiểu
và cũng giúp họ có cơ hội làm rõ ý mình.
Ví dụ: “Điều tôi
nghe bạn nói là…” rồi lặp lại chính xác điều bạn vừa nghe.
Những cuộc trò
chuyện lẩn quẩn có thể rút sạch năng lượng của bạn. Nhưng tin tốt là: nếu có
chiến lược đúng, bạn hoàn toàn có thể chấm dứt chúng mãi mãi.
Chúc bạn một tuần
tốt lành.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=Awixi2-jlNc
Theo
dõi trên Facebook
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH
SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.