Teal Swan Transcripts 239
Ký ức bị đè nén và kìm nén
31-07-2016
Xin chào các bạn.
Hôm nay tôi sẽ
nói về ký ức bị đè nén hoặc bị kìm nén. Liệu pháp hồi quy đã là nền tảng của
quá trình chữa lành những chấn thương trong quá khứ
suốt hàng ngàn năm. Liệu pháp hồi quy là bất kỳ kỹ thuật trị liệu nào cho phép
bạn quay lại một trải nghiệm trong quá khứ, vốn là gốc rễ của những vấn đề hoặc
khó khăn hiện tại trong cuộc sống bạn. Về cơ bản, ý tưởng ở đây là: bằng cách
quay lại trải nghiệm đó trong quá khứ và tìm được sự giải tỏa với nó, bạn sẽ chứng
kiến một sự chuyển hóa, một sự chữa lành hoặc sự hòa nhập của trải nghiệm đó, để
từ đó bạn có thể hoàn toàn sống trong hiện tại và biến điều từng là quá khứ trở
thành một phần hiện hữu trong con người bạn.
Liệu pháp hồi
quy là một nền tảng trong quá trình chữa lành bởi vì nó thực sự hiệu quả. Chính
liệu pháp này đã khai quật ra khái niệm về ký ức bị đè nén hoặc bị kìm nén. Tôi
sẽ dùng hai thuật ngữ này thay thế cho nhau trong phần nói chuyện, và có lẽ tôi
sẽ đặt tiêu đề video này là “Ký ức bị kìm nén”, bởi vì điểm khác biệt duy nhất
giữa ký ức bị đè nén và bị kìm nén là trong giới tâm lý học, ký ức bị đè nén là
thứ bị đè xuống một cách vô thức, còn ký ức bị kìm nén là thứ bị đè xuống một
cách có ý thức. Tôi sẽ không đi sâu vào sự khác biệt này. Nói ngắn gọn, khi
khái niệm ký ức bị đè nén trở thành cơn sốt trong giới tâm lý học và đặc biệt
là trong các phiên tòa, truyền thông lập tức bùng lên với đủ loại tranh cãi
xoay quanh ký ức bị đè nén, bị kìm nén, và cả ký ức giả.
Chính điều này
đã khiến chủ đề về ký ức bị đè nén, ký ức bị kìm nén, ký ức được phục hồi và ký
ức giả trở nên cực kỳ gây tranh cãi.
Ký ức bị kìm nén
xảy ra khi bạn rơi vào một tình huống có mức độ căng thẳng cao, hoặc khi bạn trải
nghiệm điều gì đó không phù hợp với khái niệm thực tại mà bạn đang có. Khi đó,
ký ức, toàn bộ trải nghiệm, sẽ bị đẩy hoàn toàn vào tầng tiềm thức, khiến bạn
không còn khả năng nhớ lại chúng nữa. Dù ký ức này vẫn ảnh hưởng đến bạn ở cấp
độ ý thức, nhưng bạn hoàn toàn không thể gợi lại cụ thể trải nghiệm đó. Tin hay
không tùy bạn, nhưng vẫn có những người trong cộng đồng tâm linh lẫn tâm lý học
tranh luận về việc ký ức bị đè nén hay bị kìm nén có thật hay không.
Và nếu bạn chưa
đoán ra thì tôi hoàn toàn đứng về phía “ký ức bị đè nén và kìm nén là có thật”.
Tôi không nghĩ vấn đề nằm ở chỗ “nó có thật hay không”. Tôi nghĩ tất cả mọi người
đều đang mang trong mình những ký ức bị đè nén. Họ chỉ không biết mà thôi. Câu
hỏi không phải là “ai đó có ký ức bị đè nén hay không” mà là “mức độ của nó tới
đâu”.
Bất cứ khi nào bạn
thực hiện công việc hồi quy, bạn sẽ phục hồi lại những phần ký ức mà mình từng
quên hoàn toàn. Có thể đó là người bạn thân từ thời mẫu giáo mà bạn quên khuấy
đi, và giờ bạn chợt nhớ lại kiểu như: “Trời ơi, sao mình lại quên mất người
đó?” Hoặc có thể là màu của tấm thảm trong phòng ngủ thời thơ ấu. Thậm chí là cả
một đoạn ký ức, bạn nhớ lại và thốt lên: “Trời… Đúng rồi. Giờ thì tôi nhớ mình
đã ở nơi đó vì lý do gì, hoặc vì sao tôi không ưa người kia.”
Những điều này
không khiến chúng ta bị thách thức. Chúng ta chỉ bắt đầu cảm thấy phiền lòng
khi ký ức bị đè nén được phục hồi và nó thách thức toàn bộ thực tại hiện tại của
mình. Nói cách khác, khi những ký ức bị đè nén nhẹ nhàng hơn được phục hồi,
chúng ta thường cảm thấy kiểu như: “Ôi, thật không thể tin được là mình quên
chuyện đó.” Chúng ta không hề nghi ngờ ký ức ấy có thật hay không, vì nó không
mâu thuẫn với thực tại hiện tại hay câu chuyện cuộc đời mình.
Chúng ta chỉ bắt
đầu nghi ngờ các khía cạnh bị kìm nén của ký ức khi những mảnh ký ức xuất hiện
trở lại theo cách tiêu cực và đe dọa thực tại hiện tại hoặc câu chuyện cuộc đời
của mình. Để hiểu sâu hơn về ký ức bị kìm nén, bạn phải hiểu rõ hơn về chấn
thương. Giờ thì, sẽ rất dễ để nghĩ rằng chấn thương chỉ xảy ra trong những sự
kiện cực kỳ lớn như tai nạn xe hơi hay mất người thân. Nhưng chấn thương, nói một
cách đơn giản, là bất kỳ trải nghiệm nào, về mặt cảm xúc, tinh thần, thể chất
hoặc tất cả những thứ đó, khiến chúng ta rơi vào trạng thái căng thẳng tột độ.
Khi cơ thể bị
đưa vào trạng thái căng thẳng như thế, nó sẽ kích hoạt những cơ chế đối phó đặc
biệt để giúp bản thân sinh tồn. Một chấn thương không nhất thiết phải là một thảm
kịch nghiêm trọng. Ví dụ, việc sinh ra trong một cơ sở y tế hiện đại ngày nay
cũng đã là một chấn thương. Đó là một dạng chấn thương. Việc cai sữa cũng là một
chấn thương. Cho nên bạn sẽ không thể tìm được người nào trên Trái Đất này chưa
từng trải qua chấn thương. Câu hỏi là mức độ nặng nhẹ tới đâu.
Với một phạm vi chấn
thương rộng như vậy, bạn có thể thấy rằng ngay cả những bậc cha mẹ tuyệt vời nhất
hiện nay cũng không thể nuôi con theo cách giúp chúng tránh khỏi hoàn toàn mọi chấn
thương. Ngoài ra, hãy hiểu rằng, những chấn thương có vẻ nhỏ như một nỗi thất vọng
thời thơ ấu, khi đang trải qua, sẽ không hề “nhỏ” như bạn nghĩ, và nó hoàn toàn
có thể đẩy cơ thể vào trạng thái cần phải kích hoạt cơ chế tự vệ, tức là kìm
nén ký ức, vì trải nghiệm đó không thể được hòa nhập vào thực tại hiện tại.
Giờ bạn có thể
nghĩ rằng trí óc con người sẽ không bao giờ quên đi những điều quá đau đớn. Điều
này đúng, nhưng chỉ đúng tới một mức độ nào đó. Khi một người, bất kể độ tuổi,
trải qua một biến cố gây tổn thương cảm xúc và không có cách nào để hòa nhập trải
nghiệm đó vào đời sống ý thức (vì vô số lý do khác nhau), họ sẽ không thể biến
điều đó thành một phần trong câu chuyện cá nhân của mình. Và khi điều này xảy
ra, để sinh tồn về mặt cảm xúc, người đó thường sẽ đè nén hoàn toàn ký ức ấy hoặc
một phần của nó. Ký ức khi đó bị tách rời khỏi bản thân và được lưu trữ dưới dạng
phân mảnh.
Hãy để tôi giải
thích rõ hơn khái niệm "phân mảnh". Tâm trí chúng ta rất thích nhận
diện các khuôn mẫu, thích sắp xếp mọi thứ vào những chiếc hộp gọn gàng. Vì vậy,
khi ta trải qua một ký ức mang tính chấn thương, bộ não sẽ lưu trữ nó một cách
rời rạc: phần mùi được lưu riêng biệt với phần hình ảnh, phần cảm xúc được lưu
riêng biệt với phần âm thanh. Và khi ký ức đó quay trở lại, nó sẽ xuất hiện
theo kiểu chớp nhoáng, phân mảnh, có khi bạn chỉ cảm nhận được cảm xúc mà không
hề có hình ảnh; hoặc chỉ là một cảnh hồi tưởng ngắn ngủi nhưng không kèm theo cảm
xúc. Đây là lý do khiến việc phục hồi ký ức trở nên cực kỳ rối rắm.
Đây cũng là lúc
các phản ứng của "yếu tốt kích hoạt" bắt đầu xuất hiện, vì một số
khía cạnh của ký ức có thể vẫn nằm gần vùng ý thức, trong khi những phần khác
thì bị cất giấu sâu hơn. Cảm xúc thường là thứ được lưu trữ gần vùng ý thức nhất.
Và khi chúng ta nói đến "yếu tố kích hoạt" trong cộng đồng tâm linh
hoặc tâm lý học, chúng ta đang nói đến điều này. Ví dụ, một cô bé từng bị lạm dụng
tình dục. Trải nghiệm đó quá đe dọa khiến cô hoàn toàn kìm nén ký ức về toàn bộ
sự việc. Nhưng giả sử một ngày nào đó, khi cô đã 30 tuổi, cô đang đi dạo trong
siêu thị và băng qua khu vực bán lăn khử mùi, nơi có đúng mùi hương mà kẻ lạm dụng
cô từng dùng hôm đó, thì lập tức cô bị “kích hoạt”. Cô sẽ nhớ lại khía cạnh cảm
xúc của ký ức đó, nhưng hoàn toàn không có bối cảnh. Có thể hình ảnh không quay
lại. Cô sẽ không hiểu tại sao mình lại cảm thấy như vậy. Trên thực tế, cô có thể
cảm thấy như mình đang phát điên.
Mùi hương của
lăn khử mùi có thể khiến ký ức kinh hoàng kia trỗi dậy, nhưng vì người đó không
ý thức được toàn bộ ký ức ấy, họ không nhận ra được điều gì đã kích hoạt mình.
Cơn buồn nôn, hoảng loạn hay sợ hãi như thể xuất hiện từ hư không. Và vì phản ứng
này dường như hoàn toàn ngẫu nhiên, người đó không hề biết rằng điều đang xảy
ra thực chất là kết quả của một ký ức bị đè nén. Việc tách rời khỏi trải nghiệm
là cách tâm trí tự vệ khi đối diện với chấn thương. Tôi cần giải thích rõ khái
niệm này vì nó rất quan trọng.
Trạng thái phân
ly là một trạng thái tâm lý khi ai đó tách rời khỏi trải nghiệm. Ở góc độ này,
phân ly là một cơ chế phòng vệ hoặc cơ chế đối phó giúp chúng ta tránh khỏi các
trải nghiệm khó chịu. Dĩ nhiên, có các mức độ phân ly từ nhẹ đến nặng. Cũng như
chấn thương, phân ly tồn tại trên một phạm vị. Ở phía nhẹ nhất, là kiểu người
chỉ đơn giản đang mơ màng, không thực sự tham gia vào trải nghiệm hiện tại. Còn
ở cực kia của phổ, là rối loạn nhận dạng phân ly (DID), nơi một người tách rời
bản thân đến mức họ tin rằng mình không phải là người đang trải nghiệm điều đó.
Điều này thường thấy ở những người từng bị lạm dụng nghi lễ, lạm dụng tình dục,
hoặc trải qua chiến tranh tàn khốc.
Nếu ta hiểu phân
ly trên một phạm vi, thì một bên có thể là việc ai đó tách rời khỏi cảm xúc tức
giận, còn bên kia là sự rời bỏ hoàn toàn bản thể trong khoảnh khắc chấn thương.
Điều cần hiểu là nó tạo ra một sự rạn nứt nghiêm trọng trong nội tâm con người,
một dạng rạn nứt. Trong trải nghiệm chấn thương, chúng ta có thể bị “vỡ” ra
thành nhiều mảnh. Một số trong đó rất nghiêm trọng, như một hẻm vực Grand
Canyon giữa ý thức và tiềm thức; những trường hợp khác chỉ là một vết nứt nhỏ.
Nếu bạn phân ly khỏi trải nghiệm, bạn sẽ không phải chịu đựng cảm giác khó chịu
hay đau đớn của nó nữa. Bạn có thể chôn vùi nó trong tiềm thức và tiếp tục sống.
Đây thực sự là một
cơ chế đối phó hiệu quả. Bởi nếu bạn không thể hòa nhập được một chấn thương
vào cuộc sống mình thì… bạn biết làm gì ngoài việc buông xuôi? Bạn buộc phải lựa
chọn: hoặc tiếp tục sống trong khi nội tâm bị phân mảnh, hoặc không sống được nữa,
sinh bệnh và cuối cùng là chết. Ví dụ, bạn là một đứa trẻ và cha bạn bắt đầu lạm
dụng bạn, nhưng bạn phải sống chung với ông ta. Việc suốt ngày chìm trong đau
khổ liệu có giúp gì không?
Hay là tâm trí sẽ
chọn cách tách rời khỏi trải nghiệm đó và thậm chí bắt đầu sống một cuộc đời
kép, một mối quan hệ với “cha” này và một mối quan hệ với “cha” khác, và hai phần
trong tâm trí bạn không bao giờ giao tiếp với nhau. Rất thường xuyên, chấn
thương gây ra mâu thuẫn nhận thức. Và hầu hết con người không có khả năng sống
chung với mâu thuẫn nhận thức kéo dài. Nên điều chúng ta cần làm là thoát khỏi
mâu thuẫn đó càng sớm càng tốt.
Sự chia tách
này, hay sự phân ly, ký ức bị đè nén, chính là cách để chúng ta loại bỏ mâu thuẫn
nhận thức đó. Thực tế là: mức độ mâu thuẫn nhận thức khi phải sống cùng với
“con quái vật”, như trong ví dụ trên, quá lớn đến mức bạn không thể tiếp tục sống
trong bầu không khí đầy sợ hãi như thế. Vì vậy, bằng cách đè nén ký ức bị lạm dụng,
bạn giữ được sự gắn bó với người lớn đang lạm dụng mình, và nhờ đó bảo toàn được
sự sống còn của bản thân.
Khi bạn bắt đầu
làm công việc hồi quy, bạn có thể phục hồi rất nhiều ký ức đã quên, cùng với những
chi tiết bổ sung về những ký ức mà bạn vẫn còn nhớ một phần. Một số trong số đó
sẽ không mâu thuẫn với nhận thức hay câu chuyện đời bạn, nhưng một số khác thì
có. Và tại thời điểm này, tôi muốn nhắc rằng, dù tôi không thích điều đó, nhưng
trong quá khứ, tôi từng bị đưa vào một giáo phái. Nhóm giáo phái này thực sự lập
trình cho trẻ em học cách đè nén ký ức. Nếu ký ức bị đè nén không phải là một
cơ chế thực tế của tâm trí con người, thì những nhóm như vậy đã chẳng phí công
khai thác nó để khiến con người quên đi những điều bất lợi cho kẻ thao túng.
Vậy nên có một
điều bạn cần hiểu rõ: khi chúng ta đè nén ký ức, nó không biến mất. Và thường
thì, khi ta bắt đầu cảm thấy an toàn hơn, hoặc khi bản thể của ta ghi nhận rằng
ta đã sẵn sàng, đã ở đúng nơi để trở nên trọn vẹn một lần nữa, thì những ký ức
bị đè nén hay bị kìm nén đó sẽ bắt đầu trồi lên theo những cách nhỏ. Nó giống
như những bong bóng bắt đầu trồi lên và phá vỡ mặt nước tĩnh lặng. Đột nhiên bạn
bắt đầu bị hồi tưởng. Đột nhiên bạn gặp vấn đề cảm xúc mà chẳng hiểu tại sao.
Dù bạn đang làm đủ mọi bài tập tích cực, cuộc sống bên ngoài vẫn cứ gặp vấn đề.
Khi bạn bắt đầu nhận
diện một ký ức bị đè nén, bạn cũng sẽ đối mặt lại với nỗi sợ bị từ chối mà bạn
từng đè nén trong quá khứ. Bạn có thể cảm thấy như mình sắp chết. Và nếu những
ký ức đó thách thức thực tại hay câu chuyện bản thân của bạn, thì thay vì thấy
nhẹ nhõm khi nó trồi lên, bạn sẽ thấy tràn ngập hoài nghi về chính mình. Bạn sẽ
có một cuộc xung đột nội tại về việc liệu những ký ức ấy có thật hay không. Và
nếu bạn chia sẻ những ký ức đó với người mà thực tại của họ bị đe dọa bởi các
ký ức ấy, hoặc với những người vốn muốn bạn quên đi, thì bạn có thể đối mặt với
sự phản kháng dữ dội.
Bạn có thể sẽ bị
người khác không tin, quay lưng lại với bạn, và cả người trị liệu hồi quy của bạn,
người hỗ trợ bạn trong quá trình này, cũng có thể bị chống đối. Trong nhiều
video trước, tôi từng nhắc đến rằng quá trình xã hội hóa, mà bất kỳ ai sống
trong xã hội hiện đại đều trải qua, chính là quá trình chia tách bản thân thành
phần ý thức và phần tiềm thức. Chúng ta đều được dạy rằng có những điều chấp nhận
được và có những điều không. Vậy nên ta buộc phải phân ly khỏi những phần không
được chấp nhận, và chỉ giữ lại, hoặc duy trì ý thức về những phần phù hợp với
hình ảnh cái tôi mà xã hội chấp nhận. Và ký ức cũng không khác gì, nó là một phần
của quá trình đó.
Nếu bạn không thể
hòa nhập một ký ức vào bản thân mình, nếu điều đó không được chấp nhận bởi nhóm
xã hội xung quanh, thì ký ức ấy sẽ bị đè nén. Nhưng điều quan trọng là: Vũ trụ
có lợi khi bạn ở trong trạng thái toàn vẹn. Thực tế, khi bạn bị chia tách, điều
đó sẽ sinh ra khát khao được trở nên trọn vẹn. Và thế là bạn sẽ được trao mọi
cơ hội có thể tưởng tượng được để tái hòa nhập, để lấp đầy khoảng cách giữa ý
thức và tiềm thức. Bạn sẽ được trao mọi cơ hội để trở lại là chính mình một
cách đầy đủ.
Nhưng để trở lại
trạng thái toàn vẹn, bạn cần phải nhìn nhận và chấp nhận những phần đã từng bị
từ chối và đè nén, bao gồm cả các ký ức. Tôi biết điều này rất đau đớn, vì tôi
từng trải qua. Tự nhận thức không đến tự nhiên với những người luôn tìm cách né
tránh nỗi đau, vì để nhận ra những phần đã mất ấy, bạn phải ngừng trốn tránh sự
trống rỗng bên trong, nơi từng cất giữ các mảnh ký ức bị bỏ quên. Nhưng điều
tôi muốn nói với bạn hôm nay là: ký ức bị đè nén và kìm nén chắc chắn là một phần
thực tế của tâm trí con người. Nó là một phần thực tế trong sự tồn tại của
chúng ta.
Và chừng nào
chúng ta còn phủ nhận điều đó, thì chúng ta vẫn để khoảng cách giữa ý thức và
tiềm thức tồn tại. Điều đó không chỉ gây tổn hại cho chính chúng ta, mà còn làm
tổn thương những người khác trong đời sống, những người cần chúng ta chấp nhận
rằng ký ức bị đè nén và kìm nén là một thực tại của con người trên Trái Đất.
Chúc bạn một tuần
tốt lành.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=HJqWiNbW97M
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.