Teal Swan Transcripts 302
Làm Thế Nào Để Ngừng Để Tâm Quá Mức (Cái
Của Tôi vs Cái Của Bạn)
30-09-2017
Bạn sẽ không thể
biết được mình thật sự trông như thế nào nếu không có tấm gương trong phòng tắm.
Nghĩ mà xem. Tôi
nói đúng hay sai?
Cốt lõi là bạn
nhận biết bản thân mình thông qua sự phản chiếu. Nếu những người xung quanh bạn,
đặc biệt là khi bạn còn nhỏ, nói rằng “bạn thật sự là một người hay giận dữ”, bạn
sẽ bắt đầu nhìn nhận bản thân là một người hay giận dữ. Nếu họ nói “Trời ơi, bạn
đẹp quá”, bạn sẽ thấy mình đẹp. Nếu họ nói “bạn thông minh quá”, bạn sẽ tin
mình thông minh. Nếu họ nói “bạn khó chịu quá”, bạn sẽ nghĩ mình khó chịu. Nếu
họ cứ liên tục nhìn bạn như thể có điều gì đó thật sự sai trái ở bạn, bạn sẽ cảm
thấy mình bị khiếm khuyết. Chúng ta nhìn cách người khác phản ứng với mình như
một sự phản chiếu về con người thật của mình. Điều này đặc biệt đúng khi chúng
ta còn là trẻ con.
Vấn đề là chúng
ta không hề đặt câu hỏi. Thay vào đó, chúng ta “nuốt trọn tấm gương”. Chúng ta
tiếp nhận hoàn toàn sự phản chiếu đó mà không hề tự hỏi: Liệu có gì sai ở chính
tấm gương hay không? Liệu có yếu tố nào khiến tấm gương đó không phản chiếu
chính xác hình ảnh của mình không?
Hãy tưởng tượng
một đứa trẻ có một người mẹ thật sự không muốn có con, vì bà muốn sống một cuộc
đời xoay quanh những gì bà muốn làm và không có bất kỳ ràng buộc nào. Tấm
gương, tức là người mẹ, sẽ không phản chiếu chính xác. Nó sẽ bị nhuốm màu của
“Tôi không muốn có con”. Người mẹ này sẽ không thể phản chiếu cho đứa trẻ thấy
rằng nó quan trọng và có giá trị. Hình ảnh mà đứa trẻ nhìn thấy trong tấm gương
sẽ là “mình là một gánh nặng, không quan trọng, và là một gánh nặng không ai muốn”.
Thay vì nghi ngờ tấm gương, đứa trẻ sẽ nuốt trọn nó và xem mình là gánh nặng,
không được muốn, không quan trọng và không có giá trị.
Để đảm bảo sự tồn
tại của mình, chúng sẽ điều chỉnh hành vi dựa trên hình ảnh bản thân đó. Ví dụ,
nếu chúng thấy mình vốn dĩ vô giá trị, chúng có thể quyết định rằng chúng không
thể có được sự kết nối bằng cách là chính mình, vì chẳng ai muốn một người như
vậy khi họ chẳng có giá trị gì. Do đó, chúng có thể tìm kiếm sự kết nối cần thiết
thông qua những chiến lược phụ thuộc đồng phụ thuộc.
Giờ thì bạn hiểu
khái niệm “nuốt trọn tấm gương” rồi đó. Khi trưởng thành trong môi trường có những
người lớn không chịu nhận trách nhiệm, chúng ta sẽ nuốt tấm gương phản chiếu rằng
mình là người xấu, là nguyên nhân của mọi vấn đề. Họ đẩy sự xấu hổ của mình
sang cho chúng ta bằng cách đổ lỗi cho mọi thứ. Hình ảnh trong tấm gương mà ta
nuốt trọn là: ta phải chịu trách nhiệm cho mọi điều tiêu cực. Kết quả là ta trở
thành những người lớn luôn để tâm quá mức.
Điều này có
nghĩa là bất cứ khi nào ai đó phản ứng tiêu cực, ta lập tức nghĩ “Ôi Chúa ơi,
là lỗi của mình. Mình là người đáng trách.”
Bởi vì ta đã nuốt
tấm gương ngay từ đầu, tấm gương vẽ ta thành kẻ có vấn đề. Vì trải nghiệm thời
thơ ấu đó, ta học rằng mọi thứ đều mang tính cá nhân, chỉ vì người kia không chịu
nhận trách nhiệm cho cảm xúc của họ. Họ chỉ thấy dễ dàng hơn khi biến ta thành
kẻ sai và kẻ xấu. Nói cách khác, ta được nuôi dưỡng bởi những người không thể tự
nhận lấy sự xấu hổ của mình. Thay vào đó, họ chuyển thẳng nó cho ta vì họ không
thể chịu đựng. Ta là người phải mang, nuốt, và nội tâm hóa sự xấu hổ đó. Và rõ
ràng là bất cứ khi nào có điều tiêu cực xảy ra, nó sẽ kích hoạt cảm giác xấu hổ
này.
Vì lý do đó, tôi
muốn bạn xem video của tôi có tiêu đề: “Chướng ngại lớn nhất trong mối quan hệ
(và cách hóa giải nó” (Teal Swan
Transcripts 276), trong đó tôi giải thích cơ chế của việc né tránh xấu hổ,
và video “Sự phóng chiếu” (Teal Swan
Transcripts 154), giúp hiểu rõ tâm lý phóng chiếu.
Trách nhiệm là
điều ngược lại với vai trò nạn nhân. Khi bạn ở trong trạng thái nạn nhân, nghĩa
là bạn đang nói rằng mình không có quyền kiểm soát hay chủ quyền với cuộc đời,
và mọi thứ chỉ đang xảy ra với mình. Trách nhiệm là điều đối lập. Nó không phải
là tự trách. Trách nhiệm là lấy lại quyền lực của mình. Nó là việc nói: “Bạn biết
không, có thể tôi có liên quan đến việc cuộc đời mình đang diễn ra như thế nào.
Tôi có thể làm gì đó về nó.” Điều này khiến ta cảm thấy mình có quyền tự do lựa
chọn và chủ động. Khi bạn có trách nhiệm, bạn đang dẫn dắt cuộc đời mình.
Nhưng còn “trách
nhiệm độc hại” thì sao?
Trách nhiệm nằm ở
thái cực đối lập với sự đổ lỗi. Dù đối với những người mang mặc cảm xấu hổ,
chúng trông có vẻ giống nhau, nhưng thật ra chúng đối lập hoàn toàn. Người đang
ở trong trạng thái tự trách thật ra đang ở trong trạng thái nạn nhân. Không có
sự trao quyền nào ở đó cả. Người có trách nhiệm thì cảm thấy có quyền tự do của
mình. Lý do mà phải có sự tỉnh thức sâu sắc mới nhận ra tự trách và trách nhiệm
là đối lập, là vì cả hai trạng thái đều nhìn bạn là trung tâm của nguyên nhân.
Chính vì thế, tự
trách có thể giả dạng thành trách nhiệm như một con sói đội lốt cừu. Nhưng một
cái là tự ghét bỏ bản thân, còn cái kia là tự yêu thương bản thân. Một cái kết
án bản thân, còn cái kia cứu lấy bản thân. Nếu bạn đang chịu trách nhiệm, bạn sẽ
cảm thấy được trao quyền. Nếu bạn đang tự trách, bạn sẽ cảm thấy tồi tệ về bản
thân và mất quyền lực.
Nhưng thật ra tự
trách là cách để chúng ta tránh khỏi cảm giác hoàn toàn bất lực trước người
khác. Đôi khi, việc tự nhận lỗi là hình thức duy nhất của sự “trao quyền” mà ta
tìm thấy. Cách dễ hiểu nhất là nghĩ về những người sống sót sau lạm dụng tình dục.
Một trong những điều khó nhất là thuyết phục họ từ bỏ cảm giác rằng họ đã “gây
ra” chuyện đó cho mình.
Hãy xem xét: ở
tuổi 20, bạn sẽ cố thuyết phục một người phụ nữ rằng không phải lỗi của cô ấy
khi cha mình cưỡng hiếp cô khi cô mới 4 tuổi. Lý do cô ấy không thể buông bỏ sự
tự trách là vì đó là điều duy nhất tách cô ra khỏi cảm giác hoàn toàn là nạn
nhân. Nếu khi bị cha cưỡng hiếp, cô ấy nghĩ “Mình đã tự chuốc lấy điều này theo
một cách nào đó”, thì ít nhất cô cũng có cảm giác mình vẫn kiểm soát được phần
nào, thay vì hoàn toàn bất lực và phó mặc số phận.
Có trách nhiệm,
nghĩa là thấy phần của mình trong mọi việc đang xảy ra trong đời, là một bước
tiến tuyệt vời, cho đến khi bạn dùng nó để hoàn toàn bỏ qua trách nhiệm của người
khác. Và nếu bạn là người hay để tâm quá mức, tin tôi đi, đây chính là điều bạn
đang làm.
Khi chúng ta tin
sâu bên trong rằng mình xấu, ta sẽ tự động cho rằng bất cứ điều tiêu cực nào xảy
ra cũng là vì điều đó. Ta xem bất kỳ phản ứng tiêu cực nào của ai đó là cá
nhân, và cảm giác xấu hổ sâu thẳm trong ta lập tức bị kích hoạt. Nhiều người lợi
dụng điều này bằng cách cho phép hoặc buộc bạn nhận hết lỗi, bất kể điều đó có
phải trách nhiệm của bạn hay không. Họ tránh được sự xấu hổ của mình bằng cách
này. Nhưng việc luôn để tâm quá mức sẽ dẫn đến một cuộc sống đau khổ và củng cố
sự xấu hổ, dẫn đến những hệ quả như đổ vỡ quan hệ, nghiện ngập, và thậm chí là
tự tử.
Vậy bạn nên làm
gì để không để tâm quá mức?
Bước
một:
Chúng ta phải biết đặt câu hỏi về tấm gương.
Như tôi đã giải
thích, chúng ta nuốt trọn tấm gương, tức là chấp nhận hình ảnh phản chiếu mình
thấy qua người khác, mà không bao giờ nghĩ rằng có thể có yếu tố nào đó trong
chính tấm gương khiến nó phản chiếu sai hình ảnh thật của mình.
Hãy tự hỏi:
Trong một tình huống mà bạn đang để tâm quá mức, liệu có điều gì ở người kia
đang bóp méo sự phản chiếu hay không?
Ví dụ, giả sử ai
đó thô lỗ. Có khả năng nào là một vấn đề khác trong đời họ, chẳng hạn mối quan
hệ của họ đang khiến họ quá căng thẳng, đến mức họ không thể chịu đựng thêm
không? Nếu họ giận dữ với tôi, liệu tôi có thể đã vô tình kích hoạt một vết
thương chưa lành trong quá khứ của họ không? Nếu họ đối xử với tôi như thể tôi
là kẻ lẳng lơ, liệu có thể vì họ đã chối bỏ phần tính dục của mình? Nếu họ coi
thường tôi chỉ vì tôi không có tiền, liệu có thể là do cha họ từng khiến họ bị
ám ảnh rằng giá trị con người chỉ đến từ sự thành công tài chính?
Một số người rất
giỏi né tránh cảm giác xấu hổ của bản thân. Và chiến lược tôi vừa chia sẻ với bạn,
họ vốn đã dùng thành thạo. Họ dùng nó để tránh trách nhiệm của mình. Họ thích
nói rằng: “Điều đó chẳng liên quan gì đến việc tôi thô lỗ với họ.”
Nó hoàn toàn
liên quan đến những sang chấn trong quá khứ của họ. Chúng ta đều biết đây là một
kỹ thuật mà nhiều người dùng, và thật tệ khi họ làm vậy. Tuy nhiên, nếu bạn là
người luôn để tâm mọi chuyện, thì bạn lại không làm như vậy. Bạn cần luyện tập
điều mà họ đang làm, đó là thật sự xem có điều gì đang bóp méo tấm gương hay
không.
Bước
hai:
Nếu chúng ta mang mặc cảm xấu hổ, và đúng vậy, chúng ta mang nó nếu luôn để tâm
mọi chuyện, thì việc tách bạch đâu là trách nhiệm của mình và đâu là trách nhiệm
không thuộc về mình gần như là điều bất khả thi.
Vì lý do đó, tôi
muốn bạn hình thành một thói quen (không phải chỉ làm một lần rồi thôi), đó là
bài tập gọi là “cái của tôi và cái của họ” (hoặc “cái của tôi và cái không phải
của tôi”).
Để bắt đầu, hãy
lấy một tờ giấy. Bạn sẽ viết “Của tôi” ở trên, và cách xuống một khoảng thì viết
“Của họ” (hoặc “Không phải của tôi” nếu không liên quan đến một người cụ thể).
Sau đó, bạn sẽ lập danh sách mọi điều thật sự thuộc về bạn, phần của bạn trong
tình huống đó, trách nhiệm của bạn, và sự thật về cách bạn tham gia vào tình huống
đó. Và bạn sẽ làm điều tương tự cho “họ”.
Dưới đây là một
ví dụ mà một khách hàng của tôi đã làm, liên quan đến cô ấy và chồng sau khi ly
hôn:
Phần của anh ấy:
- Ba mẹ anh ấy
có một mối quan hệ điển hình của sự đồng phụ thuộc kết hợp với tính tự ái, và
đã nuôi anh ấy theo kiểu đó.
- Anh ấy khi đó
còn quá trẻ và chưa sẵn sàng cho hôn nhân.
- Anh ấy không
muốn ở bên một người phụ nữ, chính anh ấy đã nói với tôi như vậy.
- Anh ấy vô tâm
và từng nói rằng anh ấy không quan tâm liệu mình có làm tổn thương người khác về
mặt cảm xúc hay không.
- Anh ấy quyết định
cưới tôi dù biết tôi bị trầm cảm lâm sàng, vì nghĩ rằng mình sẽ không phải đối
diện với nó.
- Anh ấy bỏ cuộc
trước áp lực phải chăm sóc tôi, và thậm chí không giao tiếp hay nỗ lực tìm kiếm
sự hỗ trợ cho chúng tôi.
- Anh ấy khiến
mình cảm thấy tốt hơn bằng cách hạ thấp người khác.
- Anh ấy không hề
cố gắng cứu vãn hôn nhân. Không tìm đến trị liệu, mà chỉ nộp đơn ly hôn.
- Anh ấy biến vấn
đề thành “tôi quá khó chịu để ở bên”, thay vì thừa nhận rằng anh ấy thật ra
không muốn một mối quan hệ nghiêm túc, mà chỉ muốn một “người vợ trưng bày”.
- Anh ấy bóp méo
mọi hành động làm hại mối quan hệ thành những điều “tốt”.
- Anh ấy không hề
cam kết. Khi mọi thứ trở nên khó khăn, anh ấy liền bỏ đi.
- Anh ấy không
thể ở trong một mối quan hệ với người có nhu cầu và cần anh ấy ở bên. Theo lời
anh ấy, “anh ấy sẽ không chấp nhận để được dựa dẫm”.
- Anh ấy muốn một
người phụ nữ độc lập hoàn toàn, không phụ thuộc chút nào vào anh ấy. Anh ấy xem
sự phụ thuộc là một dạng bệnh tật.
- Anh ấy ích kỷ
đến mức khi tôi đang trong cơn đau đẻ, anh ấy lại tập trung vào việc mình khó
chịu thế nào vì mất ngủ do tôi cần anh ấy hỗ trợ.
Phần của cô ấy:
- Tôi quá khao
khát cảm giác thuộc về đến mức không quan trọng là ở bên người đàn ông nào. Vì
điều đó, tôi không hề tỉnh táo trong việc chọn đàn ông. Tôi giống như một người
đói đến mức sẵn sàng ăn cả đồ ăn có độc.
- Tôi bị trầm cảm
lâm sàng, điều này đã là quá sức đối với tôi, huống chi là với những người đàn
ông khác.
- Tôi cưới anh ấy
chỉ một tháng sau khi gặp.
- Tôi ám ảnh với
việc mang thai vì nó cho tôi cảm giác thuộc về.
- Tôi không quan
tâm người đàn ông bên mình có thật sự muốn điều đó hay không.
- Tôi thấy xấu hổ
vì mình không thể đối diện như người bình thường. Lúc đó tôi không có tiền để
trị liệu nên không đi, điều này khiến mọi áp lực đổ hết lên bạn đời. Tôi đã nói
với anh ấy rằng mình có thể làm mẹ ở nhà trong khi tôi không có hệ thống hỗ trợ,
và điều đó không đúng sự thật. Tôi không nhận ra mình không thể làm vậy vì tôi
không thấy được giới hạn của bản thân.
Bước
ba:
Thiền để “trả lại” những gì không thuộc về mình.
Điều này nghĩa
là trả lại trách nhiệm hoặc bất kỳ sự xấu hổ nào đã bị đặt lên bạn, hình ảnh phản
chiếu trong tấm gương vốn không thực sự về bạn. Bạn sẽ trả toàn bộ năng lượng
đó lại. Bạn có thể tự tạo bài thiền hoặc hành trình nội tâm của riêng mình, hoặc
theo bài thiền mà tôi đã tạo sẵn cho mục đích này. Để truy cập bản hướng dẫn
thiền đó, hãy vào website www.tealswan.com và bấm “shop” trên menu.
Bước
bốn:
Nếu bạn luôn để tâm mọi chuyện, nghĩa là bạn đang dựa vào sự phản chiếu từ người
khác để biết mình thật sự là ai. Vì vậy, bạn gặp khó khăn trong việc tìm ra sự
chân thật của chính mình. Vì lý do này, tôi muốn bạn xem video của tôi có tiêu
đề “Làm Thế Nào Để Sống Thật Với Chính Mình” (Teal Swan Transcripts 299).
Bước
năm:
Đặt mình vào góc nhìn của người khác.
Thường thì khi
ta để tâm quá mức, là vì ta chưa đặt mình vào vị trí của người kia để thấy điều
gì đang thật sự xảy ra với họ. Ví dụ, nếu bạn đặt mình vào hoàn cảnh của người
khác, bạn có thể nhận ra rằng: “Ồ, phản ứng đó thật ra không liên quan đến những
gì mình làm. Nó là vì họ đang trải qua chuyện gì đó trong đời, hoặc vì lịch sử
của họ, hoặc vì cảm giác khi là họ trong thế giới này.” Khi nhìn từ góc đó, phản
ứng của họ hoàn toàn có lý, và nó không phải hoàn toàn là về bạn. Để hiểu cách
làm điều này, bạn có thể xem video của tôi có tiêu đề “Kỹ thuật Bạch Tuộc” (Teal Swan Transcripts 237).
Bước
sáu:
Đối diện với sự xấu hổ của chính mình.
Gốc rễ của việc
luôn để tâm quá mức chính là xấu hổ. Đó là nền tảng sâu nhất. Hình ảnh bản thân
của bạn gắn liền với sự xấu hổ. Vì lý do đó, tôi muốn bạn tập trung vào việc chữa
lành nó. Bạn có thể bắt đầu bằng cách xem video “Cách vượt qua xấu hổ” (Teal Swan Transcripts 167).
Chúng ta thường
để tâm nhất khi ai đó chạm vào điểm nhạy cảm của mình. Ví dụ, nếu tôi tự tin rằng
mình đang làm đúng, tôi sẽ không cảm thấy bất an hay để tâm khi ai đó nói rằng
tôi sai. Nhưng nếu tôi bất an vì nghĩ mình thừa cân, tôi sẽ để tâm khi ai đó
đùa về cân nặng. Hãy nhận ra rằng khi ta để tâm, thường là vì một vết thương
sâu chưa lành đang bị chạm tới. Để học cách chữa lành những vết thương cũ này,
bạn có thể áp dụng “Quy trình Hoàn Thiện” (The Completion Process) được trình
bày chi tiết trong cuốn sách cùng tên của tôi.
Bước
bảy:
Đặt câu hỏi về ý nghĩa mà bạn đang gán cho mỗi trải nghiệm. Đây chính là điều bạn
đang làm khi để tâm quá mức, bạn đang khiến phản ứng của người khác mang một ý
nghĩa nào đó về bạn hoặc về việc bạn làm. Nhưng ý nghĩa vốn không tồn tại sẵn.
Vậy nên ta cần nhận ra rằng mình có thể gán cho một sự việc ý nghĩa khiến mình
đau khổ, hoặc ý nghĩa không khiến mình đau khổ.
Hãy tự hỏi:
“Mình đang khiến điều này mang ý nghĩa gì?” và sau đó đặt câu hỏi với chính ý
nghĩa đó.
Ví dụ, hãy tưởng
tượng ai đó phớt lờ bạn khi bạn cố thu hút sự chú ý của họ. Bạn có thể cho rằng
họ đang mải nghĩ, hoặc cho rằng “Mình chẳng có ý nghĩa gì với họ”. Bạn cần đảm
bảo ý nghĩa mình gán cho sự việc là ý nghĩa thật sự của nó. Và bạn có thể để
người khác làm rõ. Hy vọng rằng bạn không ở bên một kẻ luôn đổ hết lỗi cho bạn,
nhưng đa phần không phải vậy. Vì thế, bạn có thể hỏi để xác nhận liệu ý nghĩa bạn
gán có đúng với điều họ thật sự muốn nói hay làm hay không. Để hiểu rõ hơn, bạn
có thể xem video “Ý Nghĩa – Nút Tự Hủy” (Teal
Swan Transcripts 184).
Bước
tám:
Nhận ra góc nhìn thế giới vị kỷ.
Điều này vốn
không sai. Bạn trải nghiệm cuộc sống qua góc nhìn của mình, và hiếm khi thay đổi
nó. Vì vậy bạn cảm nhận rằng thế giới xoay quanh mình. Nhưng đoán xem? Ai cũng
nghĩ vậy. Mọi người đều cảm thấy thế giới xoay quanh họ. Và đây là một phần lý
do khiến ta để tâm quá mức, vì ta cho rằng ai cũng đang nghĩ về mình và mọi
chuyện đều liên quan đến mình, trong khi thực tế không phải vậy.
Hầu hết mọi người
đang bận lo cho chính họ, giống như bạn đang lo cho chính mình. Phần lớn thời
gian, cả hai người đều đang để tâm quá mức. Vì vậy, bạn cần bắt đầu nhận ra góc
nhìn vị kỷ mà tất cả mọi người đều có, để hiểu rằng rất ít chuyện thật sự liên
quan đến bạn. Chỉ một phần rất nhỏ những gì người khác làm mới thật sự mang
tính cá nhân.
Cho nên, ta phải
bỏ tấm gương phản chiếu hình ảnh rằng mọi thứ tiêu cực đều là vì ta. Và khi bỏ
tấm gương đó, bạn sẽ thấy rõ bản thân và thế giới hơn.
Chúc bạn một tuần
tốt lành.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=w-gqQMhRjwY
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.