Teal Swan Transcripts 739 - 😥🧒🔽Mô thức nuôi dạy con “hạ thấp để kiểm soát”

 

Teal Swan Transcripts 739

Mô thức nuôi dạy con “hạ thấp để kiểm soát”

 

07-12-2024

Mặc dù không nhìn nhận vấn đề này ở bản thân, nhưng phần lớn cha mẹ đều muốn kiểm soát con cái. Họ muốn có quyền buộc hành vi của con trở thành đúng như mong muốn của họ, và khiến dòng sự kiện trong cuộc đời đứa trẻ diễn ra đúng như họ muốn - tất cả đều vì lợi ích tốt nhất của chính họ. Về bản chất, họ muốn đứa trẻ phải phù hợp với những gì họ - với tư cách cha mẹ - muốn và cần. Và cha mẹ sử dụng đủ loại chiến thuật nuôi dạy mang tính thao túng để đạt được mục đích này.

 

Hôm nay, tôi sẽ giúp bạn nhận ra một trong những chiến thuật thao túng đó. Đây là một chiến thuật mà người lớn cũng hay dùng với nhau để kiểm soát nhau, nhưng nó đặc biệt phổ biến trong mối quan hệ cha mẹ – con cái. Việc nhận diện mô thức này có thể giúp bạn rất nhiều, không chỉ để thoát khỏi sự kiểm soát mà còn để nâng cao lòng tự trọng của chính bạn.

 

Nói chung, đa số cha mẹ rất khó phân biệt được giữa lợi ích của chính họ và lợi ích của con cái. Họ thường tưởng rằng những gì họ muốn và cần cũng chính là những gì tốt nhất cho đứa trẻ, ngay cả khi điều đó không đúng. Và bởi vì cái tôi của mỗi con người đều tuyệt vọng muốn thấy mình - và được thấy - là người tốt và đúng đắn, chúng ta rất dễ che giấu những động cơ vị kỷ của mình dưới niềm tin rằng những gì mình làm là vì lợi ích tốt nhất cho con, trong khi thực tế nó chỉ phục vụ lợi ích của chính ta. Đây là lý do vì sao, với tư cách cha mẹ, chúng ta phải cực kỳ tỉnh thức để phân biệt rõ: liệu điều gì đó thật sự tốt cho con hay chỉ tốt cho chính mình. Nếu không phân định được điều này, chúng ta sẽ dễ rơi vào việc kiểm soát con vì lợi ích riêng.

 

Một trong những cách đáng buồn mà cha mẹ kiểm soát con cái mình là thông qua kỹ thuật “hạ thấp để kiểm soát”. Mô thức này vận hành như sau: Cha mẹ hạ đứa trẻ xuống “đúng kích cỡ”. Nếu bạn chưa quen với cách diễn đạt này, nó có nghĩa là họ làm cho đứa trẻ “khiêm nhường xuống” bằng cách làm xẹp đi lòng tự trọng, tiềm năng, sức mạnh, giá trị hoặc tầm quan trọng của đứa trẻ - để giữ cho lòng tự trọng của nó đủ thấp, khiến nó tiếp tục tìm kiếm sự công nhận, sự chấp thuận, sự xác nhận giá trị, và mong muốn được cha mẹ nhìn thấy điểm mạnh của mình. Cha mẹ sẽ đặt ra những điều kiện cần thiết để đứa trẻ đạt được những điều đó - mà thực chất chính là làm những gì họ muốn, nhằm phục vụ nhu cầu và mong muốn của họ. Họ sẽ nói với đứa trẻ (và rất có thể cũng tự thuyết phục chính mình) rằng việc đứa trẻ làm những điều đó là vì lợi ích của nó, trong khi thực tế đó là cách họ giữ con trong tầm kiểm soát và khiến nó làm những gì phù hợp với cha mẹ.

 

Có vô số kỹ thuật mà cha mẹ có thể dùng để “hạ thấp” một đứa trẻ. Chỉ để bạn có hình dung, họ có thể: làm cho đứa trẻ xấu hổ; xem thường nó; thể hiện rằng nó không quan trọng và không phải ưu tiên; cố ý nói với nó rằng có những thứ khác quan trọng hơn nó; nói những câu khiến nó bị hạ thấp như “Thế giới không xoay quanh con đâu” hoặc “Cũng được… ít nhất là so với tuổi con”. Họ có thể so sánh tiêu cực con mình với những đứa trẻ khác; phớt lờ con; tỏ vẻ không ấn tượng hoặc đánh giá thấp những thành tựu hay sáng tạo của con; xúc phạm con; nhắc con về những thiếu sót và điểm yếu; không công nhận thành tựu mỗi khi con đạt được điều gì đó; nhìn con bằng ánh mắt khinh bỉ hoặc ghê tởm; nói chuyện châm biếm; chế nhạo; đặt ra những tiêu chuẩn phi thực tế và không thể đạt được; không cho con quyền được mắc sai lầm; nổi cơn cảm xúc khi con mắc lỗi; không bao giờ hài lòng; trêu chọc; từ chối chi tiền cho con hoặc để nguyên nhãn giảm giá trên những món đồ mua cho con. Danh sách này cứ kéo dài mãi… một sự tàn nhẫn thật sự.

 

Tất cả những điều này đều làm hạ thấp giá trị bản thân của đứa trẻ và khiến nó bị nhục nhã. Chúng đặt đứa trẻ vào một vị trí thấp hơn trong mắt chính nó, trong mắt cha mẹ và trong mắt người khác.

 

Vấn đề nằm ở chỗ: sự tồn tại của đứa trẻ xoay quanh cha mẹ. Cha mẹ gần như là “vị thần” trong thế giới của nó. Nó cần - phải nói là bạn cần - cha mẹ trân trọng mình, xem mình có giá trị, nhìn thấy tiềm năng của mình, chấp thuận và xác nhận con người mình. Nhu cầu này ăn sâu trong bản thể của bạn, dù bạn có thích hay không. Và nó thường kéo dài suốt đời người. Nhiều người vẫn cố tìm kiếm những điều này từ cha mẹ ngay cả khi họ đã đến tuổi nghỉ hưu và phụng dưỡng cha mẹ trên giường bệnh - gần như cả đời.

 

Chính vì vậy, khi cha mẹ “hạ thấp” con xuống, họ tạo ra một động lực khiến đứa trẻ giống như bị đặt vào một cái “bánh xe hamter” cảm xúc - nơi nó tuyệt vọng chạy mãi, chạy hoài để cố gắng kiếm được những điều mà nó khao khát từ cha mẹ… một cách vô vọng và không có hồi kết.

 

Để làm được điều này, đứa trẻ phải trở thành - và phải làm - những điều khiến cha mẹ hài lòng. Nhưng cũng giống như một chiếc “bánh xe hamter”, đứa trẻ thật ra chẳng bao giờ đi đến đâu cả, ngay cả khi đã trưởng thành. Tại sao? Bởi vì trong vô thức, cha mẹ biết rằng họ chỉ có thể bảo đảm rằng đứa trẻ sẽ làm mọi thứ mà họ muốn nó làm - nghĩa là họ chỉ có thể kiểm soát nó - nếu đứa trẻ không bao giờ thật sự đạt được điều đó. Chỉ cho nó một “mẩu vụn” thỉnh thoảng, để khiến nó tiếp tục khao khát nhiều hơn nữa. Và cha mẹ không cần phải thông minh để tạo ra động lực này. Họ thậm chí không cần ý thức được những gì họ đang làm.

 

Để bạn hiểu rõ hơn, tôi sẽ đưa ra một ví dụ.

 

Madison sinh ra trong một gia đình có người mẹ có lòng tự trọng rất thấp và cũng mắc vấn đề lo âu nghiêm trọng. Mỗi khi Madison thể hiện sự tự tin hoặc cư xử như thể cô bé tự hào về bản thân, phải nói thật là điều đó kích hoạt mẹ cô bé dữ dội, vì nó khiến bà cảm thấy Madison đang trở nên lớn hơn và mạnh hơn bà - nghĩa là vượt khỏi tầm kiểm soát. Vì vậy, mẹ cô quyết định rằng điều quan trọng là Madison phải trở thành một người khiêm tốn, và tự mình làm cho cô bé khiêm nhường..

 

Khi Madison xin mẹ điều gì đó, mẹ cô sẽ đi quanh phòng như một công chúa, chế nhạo và nói: “Vậy Nữ hoàng Sheba muốn gì đây?” rồi thêm: “Mẹ không phải đầy tớ của con”. Bà cố tình chứng minh rằng em trai Madison mới là người xứng đáng được chú ý và là “đứa trẻ ngoan”, hoặc việc đọc sách của bà quan trọng hơn việc đáp ứng nhu cầu của Madison. Khi Madison mang về điểm A trừ, mẹ cô sẽ dồn sự chú ý vào dấu trừ, và vào việc cô phải làm gì để biến nó thành cộng. Khi Madison giành cúp thể dục dụng cụ và chờ phản ứng từ mẹ, bà đáp rằng văn hóa này tôn sùng thể thao là bằng chứng cho thấy ưu tiên của đất nước quá tệ - nhưng bà “mừng cho con” nếu đó là thứ quan trọng đối với con.

 

Dù hoàn toàn có khả năng tài chính, bà từ chối đưa Madison đi mua sắm và chỉ nhận quần áo cũ bạn bè cho lại. Mặc cho biết rõ Madison ghét điều đó, bà bảo rằng cô bé rồi cũng lớn lên và thay đồ liên tục, nên quần áo mới là không cần thiết. Khi Madison làm điều gì khiến mẹ cô không hài lòng, bà sẽ mở tung cửa sổ và hét lên: “Mấy người đến đón nó được rồi đó!”, như thể bà đang gọi… người ngoài hành tinh. Bạn hiểu hình ảnh này rồi chứ? Lòng tự trọng của Madison bị phá hủy một cách có hệ thống.

 

Và vì vậy, Madison bước vào chiếc “bánh xe hamter” ấy, cố gắng làm hài lòng mẹ bằng mọi cách: cố đạt những thành tựu mà mẹ đồng ý, tự lo cho nhu cầu của bản thân, tự nhốt mình hàng giờ trong phòng để khỏi trở thành gánh nặng, ăn mặc theo ý mẹ, viết những tấm thiệp cổ vũ tinh thần cho mẹ, và danh sách cứ tiếp tục dài vô tận. Mẹ cô thích điều này.

 

Theo cách này, Madison không gây áp lực lên bà để bà phải đáp ứng nhu cầu của con. Theo cách này, Madison tiếp tục dọn phòng, tiếp tục ăn mặc như mẹ muốn. Theo cách này, Madison cạnh tranh với em trai xem ai cư xử tốt hơn - một cơ chế tự động khiến cả hai đứa phải cố gắng làm mẹ vui. Theo cách này, Madison tiếp tục khẳng định giá trị của mẹ. Theo cách này, Madison làm những điều mà mẹ có thể khoe với bạn bè để khiến bà trông tốt đẹp hơn. Madison hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát - bị kiểm soát theo đúng lợi ích của mẹ cô, chỉ vậy thôi.

 

Rõ ràng là những gì tốt nhất cho Madison không hề nằm trong lợi ích mà mẹ cô quan tâm. Dĩ nhiên, mẹ Madison sẽ không bao giờ nói điều này với bạn. Bạn sẵn sàng chưa? Bà sẽ nói rằng tất cả những điều này đều là vì lợi ích của Madison. Rằng bà đang nuôi dạy Madison trở thành một người khiêm tốn, độc lập, biết dọn phòng, đạt điểm hoàn hảo, ăn mặc đúng cách, có định hướng thành tựu, và tôn trọng bề trên. Toàn những thứ mà bà có thể lập luận rằng đều “vì lợi ích tốt nhất của Madison”. Hy vọng bạn cảm nhận được sự gaslight (thao túng) ở đây.

 

Khi bước vào tuổi thiếu niên và nhận ra rằng mình sẽ không bao giờ đủ tốt để làm mẹ hài lòng, Madison ngừng tuân theo những nhu cầu và mong muốn của mẹ và trở thành “vật tế thần” trong gia đình. Nhưng nhu cầu được mẹ trân trọng, được coi trọng, được chấp thuận và được xác nhận giá trị thì không biến mất. Cô chỉ rơi vào cuộc đấu tranh nội tâm kéo dài cả đời - giữa việc làm điều tốt nhất cho bản thân và khao khát khiến mẹ nhìn mình với sự trân trọng.

 

Nếu bạn là cha mẹ đang xem nội dung này, điều rút ra ở đây là: bạn cần khám phá thật sâu - một cách vô cùng có ý thức - điều gì thật sự là lợi ích của con bạn, và điều gì không. Một phần cực kỳ quan trọng của việc này là phân biệt rõ lợi ích của con và lợi ích của chính bạn. Nhờ đó, chúng ta có thể kiểm soát được cái “bóng” trong vai trò làm cha mẹ: che giấu nhu cầu và mong muốn cá nhân dưới chiếc áo “đây là vì con”.

 

Bên cạnh đó, điều quan trọng là phải nhận ra tác động của lời nói và hành vi của mình đối với con. Chúng ta không thể nuôi dạy một đứa trẻ khỏe mạnh - để rồi thành một người lớn khỏe mạnh, có khả năng xây dựng mối quan hệ lành mạnh - nếu chúng ta liên tục “hạ thấp” con. Ta đang gieo vào cuộc đời chúng vô số đau đớn, nếu không muốn nói là thất bại. Điều này có nghĩa là: hãy để ý khi nào bạn đang “hạ thấp” con, và hãy giải quyết tận gốc vấn đề cá nhân khiến bạn có nhu cầu làm vậy.

 

Bạn cũng cần nhận thức rằng đây là một chiến thuật mà bạn đang dùng để giữ con dưới sự kiểm soát, và phải thừa nhận rõ ràng việc “hạ thấp” con phục vụ mục đích gì cho bạn. Bạn hy vọng nhận được hành vi gì từ con khi làm vậy? Bạn cần nhìn nhận đây là một hình thức thao túng.

 

Với tư cách cha mẹ, chúng ta phải là người số một khiến con cảm thấy mình quan trọng, nhìn thấy tiềm năng của nó, trân trọng nó, giúp nó bước vào - và cảm nhận - sức mạnh của chính mình, và giữ nó trong vị thế đáng kính trọng. Và nếu con không cảm thấy điều này, thì chính chúng ta - với tư cách cha mẹ - cần điều chỉnh những gì mình đang làm.

 

Nếu bạn là người nhận ra rằng cha hoặc mẹ bạn đã dùng - hoặc vẫn đang dùng - kỹ thuật “hạ thấp để kiểm soát” đối với bạn, thì đã đến lúc thoát khỏi mô thức thao túng này.

 

Để thoát khỏi mô thức này, trước hết bạn cần nhạy lại và nhận ra những cú đánh vào lòng tự trọng được thiết kế để khiến bạn sụt giảm giá trị bản thân. Rất có thể bạn đã quá quen với việc bị tổn thương theo cách này bởi cha mẹ, đến mức bạn đã mất cảm giác trước nó. Bạn đã xem nó là bình thường. Bạn cần làm cho mình nhạy cảm trở lại và ngừng xem những điều đó là bình thường.

 

Một cách tốt để nhạy lại là hãy tưởng tượng bạn nói hoặc làm với chính con mình - hoặc bất kỳ đứa trẻ nào bạn quen - đúng những điều mà cha mẹ đã nói hoặc làm với bạn. Sau đó thật sự nhìn xem tác động của điều đó lên đứa trẻ sẽ như thế nào. Và tôi không muốn bạn chỉ dừng lại ở hình ảnh trẻ con. Bạn cũng có thể tưởng tượng mình có một đứa con đã trưởng thành và bạn làm đúng điều đó với nó.

 

Khi bạn nhận ra cha mẹ đang nói hoặc hành động theo cách làm bạn bị hạ thấp, bạn cần lập tức nhớ rằng đó là một chiến thuật kiểm soát. Với mỗi cú đánh vào lòng tự trọng, hãy tự hỏi: “Kết quả mà cha mẹ tôi đang cố đạt được khi nói điều này là gì? Nó phục vụ mục đích gì?”

 

Bạn cần nghiêm túc đặt câu hỏi rằng liệu việc “hạ thấp” này có thật sự vì lợi ích của bạn - như bạn từng được khiến phải tin - hay thực chất nó phục vụ lợi ích của họ, với cái giá là bạn. Đây là một chiến thuật kiểm soát. Đây là thứ mà cha mẹ bạn dùng để giữ quyền lực trên bạn, để bạn luôn ở dưới họ và tiếp tục chạy trên chiếc “bánh xe hamter” làm theo ý họ.

 

Điều này có nghĩa là cha mẹ bạn không - và sẽ không - phản chiếu đúng sự thật về bạn. Bạn sẽ không nhận được từ họ một hình ảnh đúng đắn về sức mạnh, tiềm năng, giá trị, phẩm chất, sự xuất sắc hay tầm quan trọng của chính bạn. Tại sao? Bởi vì sâu thẳm bên trong, cha mẹ bạn tin rằng việc phản chiếu đúng sự thật đó không có lợi cho họ. Làm vậy đe dọa họ theo một cách nào đó, và không làm vậy thì đem lại lợi ích cho họ theo một cách nào đó.

 

Câu hỏi bạn cần trả lời là:

 

Việc làm như vậy cụ thể mang lại lợi ích gì cho cha mẹ bạn?

Và việc không làm như vậy mang lại lợi ích gì cho họ?

 

Bởi vì cha mẹ bạn hạ thấp bạn để kiểm soát bạn, nên kiểm soát chính là lý do bạn liên tục cảm nhận rằng họ xem bạn rất thấp kém. Và điều này có nghĩa là: giá trị, sức mạnh, tiềm năng, sự xuất sắc và tầm quan trọng của bạn thực ra cao hơn rất rất nhiều so với những gì bạn từng được khiến phải tin.

 

Chúc bạn một tuần tốt lành.

 

 

 

 

Link gốc của bài viết

 

https://www.youtube.com/watch?v=De43gGP1mgg

 

https://tealswan.com/

 

 

 

 

 

Theo dõi trên Facebook

 

https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/

 

DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG

 

https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html