Teal Swan Transcripts 665
Mô thức giảm giá trị một cách kín đáo
08-07-2023
Lòng tự trọng thấp
dẫn đến đủ loại mô thức tiềm thức gây hại cho chính bản thân và gây hại cho người
khác. Và một trong những mô thức gây hại nhất xuất phát từ lòng tự trọng thấp
chính là “mô thức giảm giá trị một cách kín đáo”. Khi khái niệm về bản thân của
chúng ta thấp, chúng ta không chỉ rơi vào hành vi không thể nhìn ra giá trị, sự
tốt đẹp, phẩm chất, đức hạnh, sự xuất sắc, sự vĩ đại, sức mạnh, ưu thế, công trạng,
tầm quan trọng và ý nghĩa của chính mình. Chúng ta thường rơi vào cái bẫy không
thể nhận ra những điều đó ở người khác, ở các địa điểm hay ở những thứ bên
ngoài bản thân.
Điều này xảy ra
không chỉ như một dạng phóng chiếu cảm giác của chúng ta về bản thân lên thế giới,
mà còn là một cơ chế tự bảo vệ độc hại. Khi chúng ta cảm thấy tệ về chính mình,
việc nhận ra giá trị của những thứ khác - đặc biệt là giá trị của người khác -
khiến chúng ta cảm thấy tệ hơn khi so sánh. Vì vậy, chúng ta bắt đầu hành động
(một cách vô thức hoặc có ý thức) để giảm giá trị mọi thứ xung quanh nhằm giúp
bản thân cảm thấy khá hơn. Nói đơn giản, mô thức giảm giá trị một cách kín đáo
là khi lòng tự trọng thấp khiến một người đánh giá thấp mọi thứ khác. Nhưng mô
thức này có hai mặt, và chỉ một mặt trong đó thường được mọi người nhận ra.
Bây giờ hãy bắt
đầu với mặt dễ thấy hơn - hãy coi đây là mặt chủ động của đồng xu. Vì người đó
cảm thấy tệ về bản thân, họ sẽ tìm mọi cách chủ động để hạ thấp, thu nhỏ, phủ
nhận, giảm thiểu, xem nhẹ, miệt thị, chê bai hoặc làm giảm giá trị của ai đó
hay điều gì đó để bản thân họ cảm thấy khá hơn.
Mặt còn lại, có
thể gọi là mặt thụ động của đồng xu. Nó vô thức đến mức hầu như không ai nhận
ra. Đây là cách nó hoạt động: vì một người cảm thấy tệ về bản thân, họ sẽ làm
giảm giá trị của bất kỳ thứ gì họ chạm đến chỉ vì thứ đó có liên quan đến họ. Về
bản chất, chỉ cần điều gì đó gắn liền với họ, họ sẽ không thể nghĩ tốt về nó nữa.
Hãy xem hai ví dụ
của mô thức này ở cùng một người - hai mặt của cùng đồng xu ấy.
Diana lớn lên với
sự dạy dỗ rằng cô phải là một “cô bé ngoan”. Cô được dạy phải làm người làm vui
lòng người khác và chăm sóc người khác. Quá trình này khiến cô tin rằng rất nhiều
phần thuộc về bản chất thật của mình là “xấu” và “sai” nên cô phải kìm nén, phủ
nhận và chối bỏ chúng. Tệ hơn nữa, cha cô bỏ gia đình để đi theo một người phụ
nữ khác. Diana gán cho sự việc này ý nghĩa rằng: nếu cô đủ giá trị, cha đã
không rời đi. Tất cả những trải nghiệm đó khiến cô mang một khái niệm cốt lõi về
bản thân đầy xấu hổ. Sâu thẳm bên trong, Diana cảm thấy cực kỳ tệ về chính
mình.
Trong cuộc sống
trưởng thành, khi có ai đó - kể cả chính con của cô - kể về thành tựu của họ,
cô lập tức tìm cách giảm nhẹ hoặc phủ nhận những thành tựu đó.
Sau đây là vài
ví dụ: có lần cô nói với bạn thân rằng lý do vị hôn phu của bạn ấy cầu hôn bằng
chiếc nhẫn ấn tượng như vậy là vì anh ta có lẽ đã ngoại tình. Hoặc khi cô nói với
con trai rằng lý do nó thắng trận đấu quần vợt của trường đại học là vì những
tay chơi giỏi hơn đã bị chuyển đội. Hoặc tự nhủ rằng người khác được chọn vào vị
trí công việc mà cô muốn là vì họ chắc chắn có quen biết nội bộ.
Diana biến việc
“dội gáo nước lạnh lên niềm vui của người khác” thành một nghệ thuật. Cô cũng rất
thích những lời xúc phạm được ngụy trang thành lời khen - kiểu như khen mái tóc
của đồng nghiệp rằng: “Chị thích kiểu tóc này lắm, trông đẹp hơn nhiều” với ý
ngầm rằng tóc của cô ấy trước đó trông rất tệ. Hoặc trong bữa tối, nói với bạn
của con gái mình: “Con chưa lập gia đình. Không sao đâu. Con là người phụ nữ của
sự nghiệp mà.” - trong khi ai cũng biết Diana hoàn toàn phản đối phụ nữ ưu tiên
sự nghiệp hơn gia đình và bản thân cô chưa bao giờ làm thế. Hoặc nói với một
người bạn độc thân: “Ước gì tôi không có trách nhiệm gì giống như bà” - nghe có
vẻ như ghen tị, nhưng thực chất là cách cô khiến bạn mình cảm thấy xấu hổ vì cuộc
sống không phù hợp với các tiêu chuẩn “đáng ngưỡng mộ” của cô.
Bây giờ là mặt
còn lại của đồng xu. Diana từng thần tượng một chính trị gia và làm mọi thứ có
thể để ủng hộ họ, mong một ngày có thể gặp và kết thân. Với Diana, nếu chính trị
gia ấy kết bạn với cô, điều đó sẽ chứng minh cô có giá trị. Và khi ngày đó đến -
sau khi Diana đã cống hiến rất nhiều cho chiến dịch - vị chính trị gia ấy thật
sự kết bạn với cô. Nhưng ngay khi điều đó xảy ra, Diana bắt đầu đánh giá thấp
người ấy. Cô không còn nhìn thấy phẩm chất xuất sắc và quyền lực của họ nữa. Giờ
đây, trong mắt cô, họ chỉ là một người bình thường.
Điều gì đã xảy
ra? Chỉ vì chính trị gia đó quyết định gắn kết với cô, thay vì làm Diana cảm thấy
có giá trị hơn, nó khiến cô giảm giá trị người đó chỉ vì họ có liên hệ với cô.
Nếu một người tuyệt vời thật sự mà lại chọn ở gần cô, thì họ đâu thể “tuyệt vời”
như cô từng nghĩ. Đúng không?
Tiềm thức của
Diana vận hành như thế này: trong đầu cô, cách duy nhất để chính trị gia đó chứng
minh và khẳng định sự vĩ đại của họ là… phải từ chối cô. Vì vậy, mức độ cam kết
của Diana với chiến dịch cứ thế giảm dần theo thời gian. Vị chính trị gia ấy
hoàn toàn không hiểu vì sao Diana, người từng tôn sùng mình, giờ lại cư xử hờ hững,
lạnh nhạt với họ và với cả chiến dịch. Dĩ nhiên, Diana viện cớ rằng: “Ồ, chỉ là
dạo này tôi bận nhiều việc khác thôi.” Mà cô không hề nhận ra rằng câu nói đó
cũng là một động thái kín đáo khác - nhằm hạ thấp tầm quan trọng của vị chính
trị gia, khiến họ cảm thấy như cô có những việc quan trọng hơn để làm, những
người quan trọng hơn để dành thời gian, qua đó đặt bản thân cô “cao” hơn họ.
Diana cũng làm
điều tương tự với một câu lạc bộ danh giá mà cô khao khát được tham gia - một lần
nữa xem việc trở thành thành viên như cách để tăng giá trị bản thân. Nhưng với
lòng tự trọng thấp như vậy, cách duy nhất để câu lạc bộ đó giữ nguyên được giá
trị trong mắt cô là… phải từ chối cô. Khi họ chấp nhận cô, cô xem điều đó như bằng
chứng rằng câu lạc bộ ấy “không còn cao quý như mình nghĩ”. Vì họ chấp nhận cô,
nên họ lập tức bị cô đánh giá thấp - chỉ vì sự liên hệ với cô. Kết quả là cô bỏ
luôn tư cách thành viên và tiếp tục tìm kiếm một câu lạc bộ khác “khó gia nhập
hơn”.
Cả biểu hiện chủ
động lẫn thụ động của mô thức giảm giá trị kín đáo đều rất khó nhận ra, bởi hầu
hết mọi người, thay vì nhìn thấu điều đang diễn ra, chỉ cảm nhận được nỗi đau
khi mình bị hạ thấp. Điều này làm họ bắt đầu nghi ngờ giá trị, sự tốt đẹp, phẩm
chất, đức hạnh, sự xuất sắc, sự vĩ đại, sức mạnh, công trạng, tầm quan trọng
hay ý nghĩa của chính mình.
Mô thức giảm giá
trị kín đáo là một mô thức bảo đảm dẫn đến thất bại và khổ sở. Mô thức này kéo
một người ra khỏi thực tại, khiến họ không còn thấy được giá trị, phẩm chất, sự
xuất sắc, sự vĩ đại, sự ưu tú, sức mạnh hay tầm quan trọng của ai đó hoặc điều
gì đó. Và hãy để tôi nói thẳng: một người có thể khiến mình và những người khác
rơi vào rắc rối nghiêm trọng khi họ đánh mất sự tỉnh táo về những điều này.
Mô thức này phá
hỏng các mối quan hệ và đẩy con người vào cô đơn. Nó cũng làm lòng tự trọng trở
nên tệ hơn, vì khi ai đó áp dụng mô thức này, người khác bắt đầu không thích họ
- và điều đó củng cố niềm tin rằng họ “không có giá trị”. Mô thức này cũng ngăn
họ tìm thấy lòng tự trọng thật sự bởi vì thay vì xây dựng bản thân, họ tập
trung vào việc kéo người khác xuống để có cảm giác mình “đúng”, mình “tốt”,
mình “giá trị”.
Đây là một mô thức
mà ai cũng nên cảnh giác. Ý định đằng sau mọi suy nghĩ, lời nói hoặc hành động
thuộc mô thức này chỉ có một: hạ thấp điều gì đó hoặc ai đó để bản thân người
giảm giá trị cảm thấy mình ở trên hoặc cảm thấy tốt hơn theo một cách nào đó.
Đây là trò chơi tổng bằng không - một bên thắng là do bên kia thua.
Vì vậy, cách để
nhận ra mô thức này là nhìn sâu vào ý định dưới mỗi suy nghĩ, lời nói hoặc hành
động. Nó phục vụ mục đích gì? “Tại sao” phía sau việc ai đó nghĩ điều họ nghĩ,
nói điều họ nói, hoặc làm điều họ làm - chính là điểm mấu chốt.
Và đây là nơi bạn
cần tập trung. Khi ai đó nói hoặc làm điều gì khiến bạn cảm thấy mình bị hạ thấp,
bị thu nhỏ, bị phủ nhận, bị xem nhẹ, bị miệt thị hoặc bị xì hơi - hãy hỏi tại
sao họ làm vậy. Mục đích của họ là gì? Và nếu có thể, bạn nên hỏi họ thẳng thắn.
Để bạn dễ hình
dung, hãy hỏi những câu kiểu như:
- “Mục đích của
việc bạn nói điều đó với tôi là gì?”
- “Theo bạn, câu
nói đó có gì mang tính xây dựng không?”
- “Bạn mong muốn
kết quả của việc đó là gì?”
- “Bạn muốn tôi
hiểu điều gì từ câu nói đó?”
- “Hành động đó
của bạn được cho là để giúp tôi điều gì?”
- “Lý do gì khiến
bạn từ rất nhiệt tình về ___ mà giờ lại xem nhẹ nó như vậy?”
Nhớ nhé: câu hỏi
càng cụ thể với tình huống thì càng hiệu quả.
Và bây giờ tôi sẽ
nói điều này - điều sẽ giúp rất nhiều bạn thoát khỏi các tình huống bị lạm dụng
cảm xúc: nếu một người thực sự có lý do mang tính xây dựng cho việc họ nói hoặc
làm điều đó, họ sẽ có thể nói cho bạn biết lý do là gì.
Trong mọi tình
huống, hãy nghĩ ra những câu hỏi sắc bén buộc người đó phải đối mặt và thừa nhận
lý do thật sự đằng sau lời nói hoặc hành động của họ. Bất kỳ câu hỏi nào chiếu
ánh sáng vào mục đích đều là một cú cắt ngang mô thức này.
Và điều tương tự
áp dụng cho chính bạn nếu bạn đang mắc phải mô thức này. Khi bạn nghĩ, nói hoặc
làm điều gì khiến bạn cảm thấy mình “lớn hơn”, “tốt hơn” hoặc nhẹ nhõm - bởi vì
bạn đã hạ thấp hoặc phủ nhận ai đó - bạn cần soi lại chính mình:
Mục đích thật sự
là gì?
Bạn muốn kết quả
ra sao?
Bạn phải thành
thật, chứ không được tạo ra những cái cớ để bảo vệ hình ảnh bản thân.
Không có gì mang
tính xây dựng trong mô thức này cả. Nó không nhằm tạo ra lợi ích hay kết quả
tích cực cho ai ở phía bên kia. Nó xuất hiện khi một người cảm thấy bản thân
quá thiếu thốn giá trị đến mức họ tìm cách “ăn cắp” cảm giác giá trị, sự tốt đẹp,
phẩm chất, sự xuất sắc, sự vĩ đại, sức mạnh, ưu thế, công trạng hay tầm quan trọng…
bằng cách tước nó khỏi người khác hoặc khỏi một thứ khác.
Chúc bạn có một
tuần tốt lành.
Nếu bạn thích
video này, hãy nhấn nút thích 👍,
đăng ký kênh của tôi và chia sẻ video này với bạn bè. Bạn cũng có thể nhấn vào
biểu tượng 🔔 để được thông
báo khi tôi đăng video mới.
Tôi
muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến bạn vì sự dũng cảm khi bước vào hành trình nhận thức của chính mình.
Hẹn gặp bạn
trong video kế tiếp.
Link gốc của bài
viết
https://www.youtube.com/watch?v=rmU3kSk5smk
https://www.facebook.com/Go-With-The-Earth-110516891516479/
DANH SÁCH TẤT CẢ CÁC BÀI VIẾT CỦA TRANG
https://gowiththeearth.blogspot.com/2021/10/tat-ca-sach-co-tai-blogs.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.